Ερώτηση Αρσένη
Θέμα: Περιβαλλοντική υποβάθμιση και δραματική μείωση της στάθμης της λίμνης Δοϊράνης.
«Η λίμνη Δοϊράνη είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000. Βρίσκεται στα όρια Ελλάδας και Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ), με τα δύο τρίτα της λίμνης να ανήκουν στη ΠΓΔΜ και τα δύο τρίτα της λεκάνης απορροής στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), τα τελευταία έτη το υδατικό ισοζύγιο, δηλαδή η σχέση μεταξύ εισροής και εκροής νερού από τη λίμνη, έχει διαταραχθεί. Σύμφωνα με έγγραφο του ελληνικού Υπουργείου Γεωργίας, η στάθμη της λίμνης έχει υποστεί δραματική μείωση με το μέγιστο βάθος της να έχει πέσει από 10 μέτρα (1974) στα 5,5 μέτρα (2000).
Επιπλέον, η λίμνη αντιμετωπίζει μια σειρά από σοβαρά προβλήματα όπως ευτροφισμός, μόλυνση των υδάτων από χημικά υπολείμματα αγροτικών δράσεων και υπερβολική άρδευση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η Δοϊράνη παραμένει ένα οικοσύστημα με υψηλή βιοποικιλότητα, η οποία απειλείται από την κυριαρχία των κυανοβακτηρίων, συμπεριλαμβανομένων και τοξικών, ενώ η οικολογική της κατάσταση την τελευταία δεκαετία έχει υποβαθμιστεί από μέτρια σε κακή. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή ερωτάται:
1. Είναι ενήμερη σχετικά με το περιβαλλοντικό πρόβλημα της προστατευόμενης περιοχής;
2. Με δεδομένο ότι η λίμνη Δοϊράνη είναι ενταγμένη στο Δίκτυο NATURA 2000, κρίνει ότι έχουν ληφθεί από την Ελλάδα όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της;
3. Κατά τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιηθεί σειρά προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων της λίμνης. Διαθέτει στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ανωτέρω προγραμμάτων;»

Απάντηση Δήμα
«Η Επιτροπή έχει συνείδηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων της λίμνης Δοϊράνης.
Η λίμνη Δοϊράνη έχει χαρακτηριστεί από την Ελλάδα ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) σύμφωνα με την περί πτηνών οδηγία 79/409/ΕΟΚ(1) και, ως εκ τούτου, έχει υπαχθεί στο δίκτυο Natura 2000 (κωδικός GR1230003). Μία από τις σημαντικότερες απειλές για τη ζώνη (σύμφωνα με το οικείο τυποποιημένο έντυπο δεδομένων/SDF) συνιστά η υπερεκμετάλλευση των υδάτων (άντληση υπογείων και επιφανειακών υδάτων για λόγους άρδευσης), με αποτέλεσμα τη σημαντική πτώση του υδροφόρου ορίζοντα τα τελευταία έτη. Εναπόκειται στις ελληνικές αρμόδιες αρχές να θεσπίσουν ένα αποτελεσματικό καθεστώς προστασίας της περιοχής, με μέτρα αποκατάστασης της οικολογικής υδατικής ισορροπίας και ποιότητας. Μετά από αίτηση της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα (υπόθεση C-293/07) για έλλειψη ενός συνεπούς, εξειδικευμένου και πλήρους νομικού καθεστώτος που θα εξασφάλιζε την αειφόρο διαχείριση και αποτελεσματική προστασία των ΖΕΠ στην χώρα. Η Ελλάδα καλείται τώρα να θεσπίσει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος προστασίας των ΖΕΠ εις ό,τι αφορά τη λίμνη Δοϊράνη.
Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (WFD, 2000/60/ΕΚ(2)) θεσπίζει ένα συνολικό πλαίσιο προστασίας των επιφανειακών και υπογείων υδάτων, με σκοπό την επίτευξη καλής κατάστασης όλων των υδάτων, κατά κανόνα μέχρι το 2015. Τα κύρια μέσα επίτευξης του εν λόγω στόχου είναι τα σχέδια διευθέτησης της λεκάνης απορροής και τα προγράμματα μέτρων τα οποία θα πρέπει να έχουν θεσπιστεί μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 2009 (άρθρα 11 και 13 της οδηγίας). Τα σχέδια και προγράμματα πρέπει να έχουν κοινοποιηθεί στην Επιτροπή μέχρι τον Μάρτιο του 2010.
Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τα επόμενα βήματα εφαρμογής της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα, ιδίως σε ό,τι αφορά τα σχέδια διευθέτησης της λεκάνης απορροής, προκειμένου να εξασφαλίσει την εκ μέρους των ελληνικών αρχών τήρηση των υποχρεώσεών τους.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, μέχρι στιγμής δεν έχει υποβληθεί χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ διαμεθοριακό έργο συνεργασίας για την προστασία της λίμνης Δοϊράνης. Το τρέχον διαμεθοριακό πρόγραμμα 2007 – 2013 μεταξύ της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (μέσω προενταξιακής βοήθειας) περιλαμβάνει διατάξεις για δραστηριότητες σχετικές με τα προβλήματα της λίμνης Δοϊράνης. Τα ενδιαφερόμενα μέρη της διαμεθοριακής περιοχής θα πρέπει να συμφωνήσουν για τον τύπο έργων που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν για την προστασία της λίμνης.»