Τρίτη, 19 Μαρτίου 2024, 4:21:20 πμ
Σάββατο, 27 Μαρτίου 2021 21:19

Η μοναδική στολή του ιερολοχίτη που σώζεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Γράφει ο Κώστας Πινέλης.

Από τους ελάχιστους ένθερμους νεαρούς πατριώτες που επέζησαν από τον Ιερό Λόχο του Υψηλάντη, ήταν ο Κωνσταντίνος Ξενοκράτης. Θρακιώτης αγωνιστής του 1821, ιερολοχίτης και μεγάλος εθνικός ευεργέτης. Γεννήθηκε το 1803 στο Σαμμάκοβο της περιφέρειας των Σαράντα Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης, αλλά εγκαταστάθηκε σε μικρή ηλικία στο Βουκουρέστι, με την οικογένεια να αποκτά σημαντική περιουσία από τη γεωργία και της επιχειρήσεις.

Όλα τα αδέρφια (ο Πασχάλης, ο Κωνσταντίνος, ο Θεόδωρος και ο Αθανάσιος) μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία.
Εκτός από τη Μάχη του Δραγατσανίου ο Κωνσταντίνος Ξενοκράτης πολέμησε και στη Μάχη του Σκουλενίου, στην οποία έχασε τον αδερφό του Πασχάλη. Μετά την Απελευθέρωση τιμούσε τη μνήμη των Ιερολοχιτών φορώντας τη στολή της κάθε 25η Μαρτίου.
Το 1899 η οικογένειά του δώρισε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο που στεγάζεται στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής, ένα σπάνιο κειμήλιο, τον επενδύτη της στολής του Ιερού Λόχου – είναι μακρύς, μεσωτός, από ολόμαυρη τσόχα. Πρόκειται για το μοναδικό διασωθέν χιτώνιο της στολής του πρώτου αυτού επίλεκτου σώματος του τακτικού στρατού που συγκρότησε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης τον Μάρτιο του 1821 στη Φωξάνη, μεταξύ Μολδαβίας και Βλαχίας. Δωρήθηκαν επίσης τα όπλα, η σφραγίδα και η εθνική ενδυμασία του Κωνσταντίνου Ξενοκράτη.
Πηγή: Νικολέττα Ζυγούρη, ιστορικός – επιμελήτρια στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο - από το blog PONTOS-NEWS
Η αναφορά ότι στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο φυλάσσεται η μοναδική στολή του ιερολοχίτη χωρίς να αναφέρουμε ποιανού, είναι ανεξήγητος racism.

 

Χελιδονίσματα

τα θρακιώτικα κάλαντα
της Άνοιξης

Η 1η Μάρτη για της Βυζαντινούς ήταν η αρχή του πολιτικού έτους όπως η 1η Σεπτέμβρη η αρχή του θρησκευτικού έτους (αρχή της Ινδίκτου).
Τα χελιδονίσματα της Άνοιξης υπάρχει λόγος να θεωρούνται συνέχεια από την αρχαιότητα στον ελληνικό χώρο. Τα έψαλαν τα παιδιά κατά τον Μήνα Βοηδρομιώνα.
Το πανάρχαιο έθιμο διατηρήθηκε στο Βυζάντιο από τον Ελληνισμό της Βόρειας και Αν. Θράκης. Ήταν και είναι άγνωστο στις εθνότητες που κατοικούσαν στην περιοχή.
Ένα αρχαίο Ελληνικό τραγούδι που διασώθηκε και το παρέδωσε ο Αθήναιος γύρω στο 200 μ.Χ., το τραγούδι της Χελιδόνος, είναι το αρχαιότερο που έχουμε και οι στίχοι του είναι όμοιοι με το σημερινό Θρακιώτικο τραγούδι που ψέλνουν τα παιδιά με τον ερχομό της Άνοιξης:
«Ήρθεν, ήρθεν χελιδόνα /ήρθε κι άλλη μελιηδόνα/κάθισε κι λάλησε / και γλυκά κελαήδησε /Μάρτη, Μάρτη μου καλέ και Απρίλη φοβερέ /κι αν φλεβίσεις /κι αν τσικνίσεις /καλοκαίρι θα μυρίσεις/ κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις, πάλιν Άνοιξιν θ’ ανθίσεις.
θάλασσαν επέρασα και στεριά δε ξέχασα/κύματα κι αν έσχισα/ έσπειρα κονόμησα/ έφυγα κι αφήκα σύκα/ και σταυρό και θημωνίτσα/ κι ήρθα τώρα κι ήβρα φύτρα/ κι ήβρα χόρτα, σπάρτα, βλίτρα.
Συ καλή νοικοκυρά έμπα στο κελάρι σου/ φέρ’ αυγά περδικωτά/ και πουλιά σαρακοστά/ δώσε και μια ορνιθίτσα/ φέρε και μια κουλουρίτσα…»
Το αρχαίο τραγούδι που τραγουδούσαν οι πρόγονοι των σημερινών παιδιών έλεγε;
Ήλθεν, ήλθεν, χλιδών/ καλάς ώρας άγουσα/ και καλούς ενιαυτούς
Ο μεγάλος λαογράφος-εθνογράφος Γεώργιος Μέγας («Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας») από την Μεσημβρία Α. Ρωμυλίας, καταγράφει ένα τραγούδι από τα «χελιδονίσματα» στις Μέτρες (Τσατάλτζα) της Αν. Θράκης
Χελιδόνα έρχεται, από Μαύρη θάλασσα
Θάλασσα επέρασε. Έκατσε και λάλησε…
Πριν λίγα χρόνια στην 21η Ιουνίου συνάντησα μια ομάδα παιδιών από ένα Δημοτικό Σχολείο του Κιλκίς και ρώτησα την επικεφαλής δασκάλα εάν είναι Θρακιώτισσα γιατί το έθιμο είναι Θρακιώτικο. Που απάντησε ότι είναι Ποντία, αλλά το ξέρει ότι το έθιμο είναι Θρακιώτικο.
Πολλά συγχαρητήρια και μπράβο στους εκπαιδευτικούς που παίρνουν πρωτοβουλίες και παρουσιάζουν παραδοσιακά δρώμενα, αλλά να λένε και την προέλευσή τους. Εξ άλλου η ενιαία Θράκη είναι η περιοχή με τα περισσότερα έθιμα, λαϊκά δρώμενα που έλκουν την καταγωγή από την αρχαία Ελλάδα, από τα Ορφικά και Διονυσιακά μυστήρια. Από εκεί μερικά απλώθηκαν σε άλλες περιοχές με ελληνικό πληθυσμό.