Το απόγευμα της 30ής Απριλίου του 1945 ο Κόκκινος Στρατός βρίσκονταν πια στο κέντρο του Βερολίνου, πολύ κοντά στην καγκελαρία.
Ο Χίτλερ αποφασισμένος να μην πέσει στα χέρια των Σοβιετικών στρέφει το περίστροφο εναντίον του.
Εναπομείναντες έμπιστοι καίνε τις σορούς του Φύρερ και της συζύγου του Εύας Μπράουν και τις θάβουν κοντά στην έξοδο του καταφυγίου.
Το τέλος του πολέμου και του «χιλιετούς Ράιχ» στην Ευρώπη ήρθε στις 8 Μαΐου, όταν η ηγεσία της Βέρμαχτ υπέγραψε την άνευ συνθηκολόγηση της Γερμανίας.
Στην Ασία ο πόλεμος συνεχίστηκε μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου, όταν συνθηκολόγησε και η Ιαπωνία μετά τις επιθέσεις των ΗΠΑ με ατομικά όπλα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Υπολογίζεται ότι Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 60 εκατομμύρια ανθρώπους.
Τεράστιες ήταν και οι υλικές ζημιές σε όλες τις χώρες, από τις οποίες πέρασε η καταιγίδα του πολέμου.
Και στη Γερμανία, η οποία όχι μόνο ξεκίνησε το πόλεμο, αλλά και βιομηχανοποίησε τον θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πολλές πόλεις καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς.
Η 8η Μαΐου είναι ένα ιστορικό ορόσημο που σήμερα δείχνει στους λαούς πως πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση, ώστε να μην επιτρέψουν την αναβίωση του φασισμού, να προστατεύσουν την ειρήνη και όσα κατέκτησαν στη διάρκειά της, τις δημοκρατικές τους ελευθερίες και τα δικαιώματα.
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος εδώ και 76 χρόνια η 8η Μαΐου είναι αφιερωμένη στην Ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών.
Πρόκειται για την ημέρα που η ναζιστική Γερμανία συνθηκολόγησε άνευ όρων (το 1945) και τελείωσε οριστικά, για την Ευρώπη, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεσπά την 1η Σεπτεμβρίου του 1939.
Η έκρηξή του αποκάλυψε τη νέα τακτική του «αστραπιαίου πολέμου» (Blitzkrieg), που εισήγαγε ο Αδόλφος Χίτλερ.
Μέχρι το Νοέμβριο του 1942, η χιτλερική Γερμανία και οι σύμμαχοί της θα γίνουν κύριοι της ηπειρωτικής Ευρώπης απ’ άκρου εις άκρον -μέχρι τα Πυρηναία και το νοτιοανατολικό άκρο των Βαλκανίων.
Ηρωικά αντιστέκεται η Μεγάλη Βρετανία, με πρωθυπουργό τον Ουίστον Τσώρτσιλ, ο οποίος εμψυχώνει το βρετανικό λαό κατά τη φοβερή «μάχη της Αγγλίας». 
Στις δυνάμεις του Άξονα θα αντισταθεί ηρωικά και η χώρα μας με τη φοβερή «μάχη της Κρήτης», το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου 1941.

Η αντίσταση που συνάντησε ο Χίτλερ επί ελληνικού εδάφους τον υποχρέωσε να καθυστερήσει το σχέδιο «Μπαρμπαρόσα» κατά της Σοβιετικής Ένωσης.
Το αποτέλεσμα ήταν τα γερμανικά στρατεύματα να ακινητοποιηθούν εκεί από το δριμύ ρωσικό «στρατηγό χειμώνα».
Οι Έλληνες μαχητές με το άκαμπτο φρόνημά τους απέσπασαν το θαυμασμό των Συμμάχων έτσι, ώστε ο Τσώρτσιλ να αναφωνήσει: «Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».
Και όχι μόνο ο Άγγλος πολιτικός, αλλά και οι Γάλλοι κορυφαίοι διανοούμενοι υπαρξιστές, ο Αλμπέρ Καμύ και ο Ζαν Πωλ Σάρτρ, εξεδήλωσαν φανερά το θαυμασμό τους για τον ηρωική ομόψυχη αντίσταση του ελληνικού λαού που κορυφώθηκε με την ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου το 1942.  
Από την άνοιξη του 1943, όμως, η νικηφόρα πορεία των Δυνάμεων του Άξονα ανακόπτεται κι αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση προς όφελος των Συμμάχων.
Στην πόλη του Στάλιγκραντ, έμελλε να διεξαχθεί μια από τις πιο αιματηρές, φονικότερες, αλλά και πιο κρίσιμες μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Κι όταν κάνουμε λόγο για «Μάχη του Στάλινγκραντ», εννοούμε μια σειρά πολεμικών συγκρούσεων μεταξύ Γερμανών και Σοβιετικών, που έλαβαν χώρα από τις 23 Αυγούστου 1942 έως τις 2 Φεβρουαρίου 1943 στα περίχωρα και στο κέντρο της πόλης του Στάλινγκραντ (νυν Βόλγκογκραντ).
Υπολογίζεται ότι πάνω από 1.500.000 άνθρωποι, στρατιώτες και πολίτες, έχασαν τη ζωή τους, ενώ όλη η περιοχή ισοπεδώθηκε σε ερείπια.
Σε μια συνολική αποτίμηση, η Μάχη του Στάλινγκραντ εξολόθρευσε πολύτιμες στρατιωτικές δυνάμεις του Χίτλερ και ταπείνωσε τη γερμανική πολεμική μηχανή, τόσο τα χερσαία τμήματα της «Βέρμαχτ» όσο και τη γερμανική πολεμική αεροπορία, τη «Λουφτβάφε».
 Αλλά και στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής, οι Βρετανοί και οι σύμμαχοί τους με αρχηγό το στρατηγό Μοντγκόμερυ κατάφεραν αποφασιστικό πλήγμα κατά του Ρόμελ (του επονομαζόμενου ‘Αλεπού της ερήμου’, επικεφαλής του «Africa Korps») στη θρυλική μάχη στο Ελ Αλαμέιν, δυτικά της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, μεταξύ 23ης Οκτωβρίου και 5ης  Νοεμβρίου 1942. 
Στις επιχειρήσεις συμμετείχε και τμήμα του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος της Μέσης Ανατολής με την 1η Ταξιαρχία υπό τον Συνταγματάρχη Παυσανία Κατσώτα.
Η νίκη των Συμμάχων στο Ελ Αλαμέιν ήταν αποφασιστικής σημασίας, γιατί απέκοπτε τον Άξονα από οποιαδήποτε πρόσβαση στα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής και από τον έλεγχο της Διώρυγας του Σουέζ.  
Τέλος, στον Ειρηνικό Ωκεανό, οι Αμερικανοί αναχαιτίζουν τους Ιάπωνες και τους απωθούν όλο και δυτικότερα, από νησί σε νησί.
Καθοριστικής σημασίας για τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξε η απόβαση των Συμμάχων στη Σικελία, στις 10 Ιουλίου του 1943, στα πλαίσια της Ιταλικής Εκστρατείας.
Ο Μουσολίνι ηττημένος θα ανατραπεί λίγες μέρες αργότερα, για να συλληφθεί τελικά και να εκτελεστεί από τους Παρτιζάνους το 1945.
Στο ανατολικό μέτωπο οι Σοβιετικοί, αφού προηγουμένως έχουν απωθήσει τους Γερμανούς από τα εδάφη τους, θα εισβάλουν νικηφόρα στην Ανατολική Ευρώπη το καλοκαίρι του 1944.
Το κυριότερο όμως πλήγμα κατά των Δυνάμεων του Άξονα θα δοθεί στην ιστορική  απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου του 1944, ημερομηνία που σφράγισε την πορεία του πολέμου.
Αφού οι Σοβιετικοί προέλαυναν στο ανατολικό μέτωπο, στο νότο Βρετανοί και Αμερικάνοι είχαν αποβιβαστεί στην Ιταλία και καταλάμβαναν εδάφη προς το Βορρά, συνεπικουρούμενοι από την ηρωική 3η Ελληνική Ταξιαρχία του Ρίμινι.
Ο πιο «γρήγορος» δρόμος προς την καρδιά της Γερμανίας κρίθηκε ότι ήταν εκείνος μέσω της κατεχόμενης από τους ναζί Γαλλίας.
Όμως, η απόβαση στη Γαλλία ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα που απαιτούσε προσεκτικό και λεπτομερή σχεδιασμό, καθώς η οχύρωση της βόρειας Γαλλίας από τους Γερμανούς ήταν άρτια.
Το έναυσμα για την επιχείρηση έδωσε ο Αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, αρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη, προειδοποιώντας τους στρατιώτες του ότι έχουν δύσκολη αποστολή.
Τα μεσάνυχτα της 5ης προς 6η Ιουνίου, γνωστής και ως D-day, οι στρατιωτικές δυνάμεις των συμμάχων έφθασαν σε απόσταση αναπνοής από πέντε παραλίες στη βόρεια Γαλλία που είχαν κωδικοποιημένα ονόματα.
Κατά τη διάρκεια της νύχτας τα συμμαχικά πλοία βομβάρδιζαν τις θέσεις των Γερμανών, ενώ τα ξημερώματα τούς συνέδραμαν τα μαχητικά αεροπλάνα της Μεγάλης Βρετανίας.
Με το πρώτο φως της αυγής αλεξιπτωτιστές έπεσαν επίσης στην πόλη Σεντ Μερ Εγκλίζ, η οποία ήταν η πρώτη γαλλική πόλη που απελευθερώθηκε από τους ναζί.
Ο Γερμανός διοικητής Έργουιν Ρόμελ βρισκόταν σπίτι του γιορτάζοντας τα γενέθλια της γυναίκας του, όταν ειδοποιήθηκε για την απόβαση.
Στην παραλία με τον κωδικό «Ομάχα» οι Γερμανοί απάντησαν με πολυβόλα και εκατοντάδες στρατιώτες των συμμάχων έπεσαν νεκροί, δίνοντας στην συγκεκριμένη ακτή τον χαρακτηρισμό «ματωμένη».
Οι νεκροί από την επιχείρηση υπολογίζονται ανάμεσα σε 2.500 και 4.000 στρατιώτες για τους συμμάχους και περίπου 9.000 για το στρατόπεδο των ναζί.
Παρά τις απώλειες των συμμάχων,  η επιχείρηση κρίθηκε επιτυχημένη και επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την νικηφόρα έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για το αντιφασιστικό στρατόπεδο.
Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι, τον Ιανουάριο του 2017, πέθανε πλήρης ημερών ο Έλληνας ήρωας του Β’ Παγκοσμίου, ο Ναύαρχος ε. α. Γρηγόρης Παυλάκης.
Ο Γρηγόρης Παυλάκης, γεννηθείς στην Πάτμο το 1921, ήταν ο τελευταίος Έλληνας επιζών της απόβασης στη Νορμανδία.
Τότε υπηρετούσε ως ύπαρχος στην κορβέτα του Πολεμικού μας Ναυτικού «Κριεζής», η οποία το πρωί εκείνο της 6ης Ιουνίου 1944 ήταν απέναντι από τις ακτές της Νορμανδίας, έτοιμη για την απόβαση.
Ο Γρηγόρης Παυλάκης είχε τιμηθεί με το ύψιστο παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής και είχε λάβει τον τίτλο του «Ιππότη της Γαλλικής Δημοκρατίας» από το Ζακ Σιράκ το 2004 στη Γαλλία, στον επετειακό εορτασμό των 60 χρόνων από την απόβαση στη Νορμανδία.  
Μετά την επιτυχή απόβαση στη Νορμανδία, αγκιστρωμένοι στις γαλλικές ακτές, οι Σύμμαχοι θα συνεχίσουν νικηφόρα την πορεία τους προς τη γαλλική
ενδοχώρα.
Στις 25 Αυγούστου 1944 θα ελευθερωθεί το Παρίσι. (Ας θυμίσουμε εδώ την ενεργό δράση της γαλλικής αντίστασης κατά των Γερμανών με επικεφαλής το στρατηγό Σαρλ ντε Γκολ).
Η ήττα της Γερμανίας διαγράφεται πια αναπόφευκτη.
Το Μάρτιο του 1945 τα αγγλοαμερικανικά στρατεύματα διασχίζουν τον ποταμό Ρήνο, ενώ από τα ανατολικά οι Σοβιετικοί προχωρούν ακάθεκτοι προς την κατεύθυνση του Βερολίνου.
Η συνάντηση Σοβιετικών και δυτικών συμμάχων θα πραγματοποιηθεί στον ποταμό Έλβα στις 26 Απριλίου 1945.  
Στις 30 Απριλίου, κι ενώ ο κλοιός σφίγγει όλο και περισσότερο για τη ναζιστική Γερμανία, ο Χίτλερ και η σύζυγός του Εύα Μπράουν αυτοκτονούν (ο Χίτλερ αυτοπυροβολήθηκε, ενώ η Μπράουν πήρε δηλητηριώδη χάπια), λίγες ώρες πριν την παράδοση του Βερολίνου στους Συμμάχους.
Ιστορική είναι η στιγμή της συνθηκολόγησης άνευ όρων της Γερμανίας.
Η πρώτη πράξη συνθηκολόγησης υπογράφηκε στην πόλη Reims της βόρειας Γαλλίας στις 8 Μαϊου 1945.
Αρχηγός της γερμανικής αντιπροσωπείας ήταν ο στρατηγός Alfred Jodl, ο οποίος μετά την υπογραφή απευθύνθηκε προς τη συμμαχική αντιπροσωπεία με τα εξής λόγια: «Ο γερμανικός λαός επαφίεται στη γενναιοψυχία των νικητών».
Την ίδια ημέρα, 8 Μαΐου 1945, παραδίδονται οι γερμανικές φρουρές και εδώ, στα Δωδεκάνησα, στην κοντινή μας Σύμη.
Παρόντες ο Άγγλος ταξίαρχος Moffatt και από ελληνικής πλευράς ο Συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες, διοικητής του ηρωικού Ιερού  Λόχου.
Ο Στάλιν εξοργίστηκε όταν έμαθε ότι οι Γερμανοί παραδόθηκαν πρώτα στους Δυτικούς συμμάχους, γιατί θεώρησε ότι οι Σοβιετικοί ήταν αυτοί που έδωσαν την ύστατη και αιματηρή αναμέτρηση στο Βερολίνο.
 Προκειμένου να τον κατευνάσει το Ανώτατο Συμμαχικό Επιτελείο δήλωσε ότι θα ακολουθούσε ακόμη μια τελετή παράδοσης των γερμανικών δυνάμεων στους Σοβιετικούς.
Τότε αποφασίστηκε να οργανωθεί τελετή παράδοσης στο Βερολίνο με επικεφαλής τον Σοβιετικό Στρατηγό Γκεόργκι Ζούκωφ.
Στην ανάγνωση του εγγράφου παράδοσης οι Γερμανοί αντιπρόσωποι -σύμφωνα με μαρτυρία ενός Γάλλου αξιωματικού- «δάγκωναν τα χείλη τους για να μην κλάψουν». Ακολούθησαν οι υπογραφές.
Ο πόλεμος είχε τελειώσει και επίσημα. Η συνθηκολόγηση με τον άλλο ισχυρό εταίρο του Άξονα, την Ιαπωνία, επετεύχθη λίγους μήνες αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1945.
Με τη λήξη των εχθροπραξιών η διεθνής επιτροπή του ΟΗΕ ανέλαβε τον εντοπισμό και την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων.
Στην ιστορική Δίκη της Νυρεμβέργης, που διεξήχθη μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 1946 κλήθηκαν να λογοδοτήσουν ηγετικά στελέχη, πολιτικά και στρατιωτικά, της χιτλερικής Γερμανίας για προπαρασκευή και πρόκληση πολέμου και, κυρίως, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ως μείζον έγκλημα κατά της ανθρωπότητας χαρακτηρίστηκε η προσπάθεια γενοκτονίας των Εβραίων.
Σε εκατομμύρια αριθμούνται τα θύματα αυτής της τραγωδίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης:
του Άουσβιτς, του Νταχάου, του Μπέλζετς, της Τρεμπλίνκα, του Μαουτχάουζεν (στο οποίο κρατήθηκε και ο Έλληνας θεατρικός συγγραφέας Ιάκωβος Καμπανέλλης), πραγματικά κολαστήρια εφιάλτη και τρόμου.
Οι Αμερικανοί και Ρώσοι στρατιώτες, οι οποίοι άνοιξαν τις πύλες αυτών των στρατοπέδων κι ελευθέρωσαν τους κρατουμένους, δεν πίστευαν στα μάτια τους αντικρίζοντας τα σκελετωμένα κορμιά, άλλα όρθια, άλλα καταγής.  
Οι εικόνες ξεπερνούσαν σε φρίκη την αγριότητα του πολέμου που είχαν βιώσει.
Από τη χώρα μας, την Ελλάδα, υπολογίζεται ότι εκτοπίστηκαν 70.000 Εβραίοι, εκ των οποίων 56.000 από τη Θεσσαλονίκη. Από αυτούς δεν ξαναγύρισαν παρά μόνο 1.950.
Ο συνολικός απολογισμός του Β’ Παγκοσμίου πολέμου σε ανθρώπινες ζωές κόβει την ανάσα: πάνω από 60 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, δηλαδή περίπου το 2.5% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από αυτούς, τα 40-45 εκατομμύρια ήταν άμαχοι και οι υπόλοιποι 20-25 εκατομμύρια στρατιώτες.
Το 80% των θυμάτων ανήκαν στους Συμμάχους και το υπόλοιπο 20% στον Άξονα.
Οι περισσότεροι πολίτες πέθαναν από πείνα, ασθένειες, βομβαρδισμούς και εκτελέσεις και αυτό ήταν η μεγαλύτερη ανθρώπινη τραγωδία στη γη.
Στη χώρα μας έχουμε αρκετούς τέτοιους τόπους μνήμης μαρτυρίου κι ομαδικών εκτελέσεων αθώων από τη ναζιστική θηριωδία.
Θα κλείσω με τα λόγια δύο διάσημων Ελλήνων ανδρών και δύο Πρωθυπουργών της Αγγλίας.
Ο πρώτος Έλληνας είναι ο Πατέρας της Ιστορίας, ο Ηρόδοτος ο Αλικαρνασσεύς.

«Σύμφωνα, λοιπόν, με τον αρχαίο ιστορικό, ο πόλεμος είναι κάτι που πρέπει να αποφεύγεται και κανείς δεν είναι τόσο ανόητος, ώστε να προτιμά τον πόλεμο από την ειρήνη.
Γιατί στον καιρό της ειρήνης τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον καιρό του πολέμου οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους».

Με άλλα λόγια, στον πόλεμο διαταράσσεται όλη η φυσική τάξη των πραγμάτων.
Αλήθεια, ποιος δε ριγεί στη θέα ενός πολεμικού νεκροταφείου, ενός «δάσους» με χιλιάδες λευκούς σταυρούς;
Τι σημασία έχει ποιας εθνικότητας είναι, αν είναι από τους νικητές ή τους ηττημένους;
Είναι πάνω απ’ όλα ανθρώπινες ζωές, ζωές νέων ανθρώπων. Είναι δυστυχώς το τίμημα στο παράλογο του πολέμου.
Με το τελευταίο αυτό, το παράλογο του πολέμου, συνδέονται τα λόγια του άλλου μεγάλου Έλληνα άνδρα, στον οποίο θα αναφερθώ, του Νομπελίστα μας Γιώργου Σεφέρη.
Ο Σεφέρης έζησε από κοντά ως διπλωμάτης την περιπέτεια της Ελλάδας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και συμπυκνώνει μνημειωδώς τη ματαιότητα και το παράλογο του πολέμου στο έξοχο ποίημά του «Ελένη», με τους στίχους του οποίου θα κλείσω:
«Τόσα κορμιά ριγμένα
στα σαγόνια της θάλασσας στα σαγόνια της γης.
τόσες ψυχές
δοσμένες στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι. […]
Τόσος πόνος, τόση ζωή
πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη.» 
(Γ. Σεφέρης, «Ελένη»)

Πρωθυπουργοί της Αγγλίας είπαν:
«Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει στο ελάχιστο τις πράξεις αυτοθυσίας των Ελλήνων, οι οποίες ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για τη νικηφόρα έκβαση της κοινής προσπάθειας των εθνών, κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ, για την ανθρώπινη ελευθερία και την αξιοπρέπεια. Εάν δεν ήταν η ανδρεία των Ελλήνων και το θάρρος τους, η έκβαση του Β’ ΠΠ θα ήταν ακαθόριστη.» Ουίνστον Τσώρτσιλ (Παραφρασμένο από μια από τις ομιλίες του στο βρετανικό Κοινοβούλιο στις 24 Απριλίου 1941).
«Ανεξάρτητα από αυτό που οι μελλοντικοί ιστορικοί θα πουν, αυτό που μπορούμε να πούμε τώρα, είναι ότι η Ελλάδα έδωσε στο Μουσολίνι ένα αξέχαστο μάθημα, ότι ήταν το κίνητρο για την επανάσταση στη Γιουγκοσλαβία, ότι κράτησε τους Γερμανούς στην ηπειρωτική χώρα και στην Κρήτη για έξι εβδομάδες, ότι ανέτρεψε τη χρονολογική σειρά όλων των σχεδίων της Γερμανικής Ανώτατης Διοίκησης και έφερε έτσι μια γενική αντιστροφή ολόκληρης της πορείας του πολέμου και νικήσαμε.»  Σερ Ρόμπερτ Άντονι Ήντεν: Υπουργός Πολέμου και Εξωτερικού της Μεγάλης Βρετανίας 1940-1945, Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας 1955-1957 (παράφραση από μια ομιλία του στο βρετανικό Κοινοβούλιο 24/09/1942).

ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ (;)