Φορτισμένη από ανάμεικτα συναισθήματα θαυμασμού, θλίψης και συγκίνησης ψιθύρισα: «Μικρά Ασία χαίρε…!» Ελληνίδα γη…όπως Ελληνίδα πόλη στη γλώσσα του Ξενοφώντα. Γη ζυμωμένη με τον ιδρώτα του Έλληνα, με το δάκρυ του Έλληνα, με το αίμα του Έλληνα…Μικρασιατική καταστροφή 1922…Αποτέλεσμα διχασμού, κακών χειρισμών της τότε κυβέρνησης Γούναρη, αποτέλεσμα παθιασμένης αντιπαλότητας και φθόνου των δύο αντιπάλων στρατοπέδων και των δολοπλοκιών και κυνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων…Μία τραγωδία της οποίας η κάθαρση επήλθε διαμέσου του πόνου του φόβου και των βασανισμών. Η αναγέννηση, ωστόσο, του έθνους θα έρθει αργότερα με την ανταλλαγή των πληθυσμών (της προσφυγιάς) που μετέφερε το φως από την Ανατολή….
Η Μικρά Ασία…χαμένη μεν, λησμονημένη όμως όχι! Μνημονικοί τόποι οι τόποι της Μικράς Ασίας…μνημονικοί κι οι χρόνοι της και η επίκληση της ιστορικής μνήμης ανασηματοδοτεί την ταυτότητα του έθνους μας και κάθε έθνους και μάλιστα στο σημερινό κόσμο, που πλέει σε ωκεανούς θυσάνων!
Στους τόπους αυτούς έζησαν και μεγαλούργησαν οι Έλληνες πολλούς αιώνες. Σ΄ αυτούς έστησαν Παρθενώνες, ναούς, στάδια, και φιλοσοφικές σχολές. Άσσος, Αφροδισιάς, Πριήνη, Σμύρνη, Μίλητος, Έφεσος, Φώκαια, Πέργαμος και άλλες πόλεις υπήρξαν φυτώρια φιλοσοφίας, αστρολογίας και ποίησης.
Την Πέργαμο ίδρυσε ο Πέργαμος, ο γιός του Νεοπτόλεμου, του ήρωα του Τρωϊκού πολέμου. Η ιστορία της όμως αρχίζει με τους Σελευκίδες, όταν ο Λυσίμαχος άφησε τον Φιλέταιρο θησαυροφύλακα στην Ακρόπολη (189 – 150 π.χ.).
Η πόλη κοσμήθηκε με πλήθος μνημείων, στάδια, θέατρο, αγορά, ανάκτορο, ναούς, τη φημισμένη βιβλιοθήκη και το βωμό του Δία και της Αθηνάς.
Η βιβλιοθήκη της με τους 600.000 τόμους βιβλίων ήταν εφάμιλλη της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, η γραφική της ύλη από επεξεργασμένο δέρμα προβάτου - η ονομαζόμενη περγαμηνή – είναι σήμερα τίτλος τιμής για τους διανοούμενους.
Το βωμό της ίδρυσε ο Ευμένης Β΄, ως ανάμνηση της νίκης του πατέρα του Άτταλου κατά των Γαλατών. Το βωμό αυτόν ανακάλυψε το 1878 – 1881 ο Γερμανός αρχαιολόγος Karl Humann στην Ακρόπολη. Ενθουσιασμένος από την ανακάλυψη ζήτησε να δει τον Σουλτάνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αφού ήλθε σε συνεννόηση μαζί του, μετέφερε κομμάτι, κομμάτι το βωμό στο Βερολίνο όπου και τον αναστήλωσε με μεγάλη επιτυχία. Η αναστήλωση του κράτησε ως το έτος 1902 κι΄ όταν το 1930 λειτούργησε το Μουσείο του Βερολίνου έγινε και ο βωμός επισκέψιμος.
Το βωμό αυτόν στάθηκα να προσκυνήσω κι΄ εγώ 22.08.2003 και να ευχαριστήσω τον καλλιτέχνη, που έκανε να ακτινοβολήσει από το μάρμαρο μια ανώτερη μορφή ζωής και να μου εμπνεύσει το ποίημα:
Εγώ ο βωμός…πλήρης θεών…
Δέσποζα στης Περγάμου την Ακρόπολη, εγώ,
ο βωμός του Δία, του Σωτήρα, και της Αθηνάς…
Η Γιγαντομαχία μου αναφορά στον Παρθενώνα,
νίκη του πνεύματος κατά της ύλης,
θεμέλιο συμπαντικής αέναης τάξης,
σύμβολο επικής στιγμής στη ροή του χρόνου,
όραμα του Ευμένη του δεύτερου και του Άτταλου,
αποκορύφωμα αρχιτεκτονικής και γλυπτικής…
Δέχτηκα πλούσιες θυσίες πόνου και ευτυχίας,
έζησα δόξες και τιμές αξέχαστες, Εγώ, ο βωμός, πλήρης θεών…
Τώρα έγκλειστος σε τούτο το ανήλιο κλουβί,
έργο βίαιου εκπατρισμού πολιτισμένων σφετεριστών,
έγινα αξιοθέατο κάποιας στιγμιαίας μνήμης,
και μιας επικερδούς τουριστικής κατανάλωσης…
Βήματα καθημερινά αντιλαλούν στον απόηχο των τοίχων,
ψίθυροι αλλόγλωσσοι λένε πως με θαυμάζουν!!!
Νυχτώθηκα μες στους άξενους τούτους τόπους!!!
Οι μέρες μου ατέλειωτοι χειμώνες …
Πατρίδα μου η Πέργαμος όχι το Βερολίνο…
Ένα παράθυρο ανοιχτό προς την ανατολή αφήστε μου
λίγο αγέρα απ΄ τη θάλασσα του Αιγαίου να αναπνεύσω
την κόμη της Βερενίκης στον ουράνιο θόλο να αντικρίσω,
γιορτές, θυσίες, που έζησα να ξαναζήσω…
Με το κρασί της Μυσίας να μεθύσω…
Ασφυκτιώ, προσκυνητή, βοήθα με…παρακαλώ
Αυτά είπε ο βωμός…κενός πια θεών, κι ύστερα σώπασε!!!
Όμως ο μύστης προσκυνητής εδάκρυσε…
Δακρύσανε κι όσοι μυηθήκανε στη συνουσία τούτη…
