Σε ένα από το ελάχιστα φύλλα της ΠΡΟΟΔΟΥ που έχω στο αρχείο μου υπάρχει και αυτό της 25ης Δεκεμβρίου 1935, όπου υπάρχουν μικρές αλλά ενδιαφέρουσες αναφορές για τη ζωή και την κίνηση στο Κιλκίς τις μέρες εκείνες των Χριστουγέννων.
Στο εικονογραφημένο πρωτοσέλιδο αναγράφεται το ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ ΔΟΞΑΣΑΤΕ, ενώ στη δεύτερη σελίδα υπάρχει χρονογράφημα για την ανισοκατανομή των αγαθών ανάμεσα στους έχοντες και κατέχοντες και στους μη έχοντες ούτε τα στοιχειώδη. Στηλιτεύει, μάλιστα, ο άγνωστος αρθρογράφος την υποκρισία και τον φαρισαϊσμό των «καλών» χριστιανών, υποθέτοντας ότι αν ο Χριστός γεννιότανε όχι σε μια σπηλιά της Βηθλεέμ αλλά σε ένα χάνι του Κιλκίς ουδείς θα το έπαιρνε χαμπάρι: «Η Μαρία θα κατέληγε στο χάνι ας πούμε του κ. Τσιτσίμη. Ε! Δε μου λέτε; Θα ενδιαφερόταν κανείς μας; Θα γεννούνταν λοιπόν ο Χριστός μέσα στην πόλι μας και μεις δεν θα πέρναμε χαμπάρι. Κι’ όταν θα μας έλεγαν ότι το και το συνέβη στου τάδε το χάνι θα το πιστεύαμε; Ασφαλώς όχι!» Ε, τώρα το να γεννηθεί το Θείο Βρέφος στο χάνι των αδελφών Τσιτσίμη, στη διασταύρωση των οδών 21ης Ιουνίου και Πόντου, ήταν το άκρον άωτον του σουρεαλισμού!
Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων προσφέρονται για διασκέδαση και οι Κιλκισιώτες δεν έχαναν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τις λίγες δυνατότητες που είχαν να εναρμονιστούν με το γιορτινό κλίμα που επικρατούσε. Μια από τις επιλογές τους ήταν η επίσκεψη στον κινηματογράφο των αδελφών Σταμπουλή, που λειτουργούσε στην πόλη ήδη από το 1932. Παρόλο που ο ομιλών κινηματογράφος είχε εφευρεθεί από το 1927, οι ταινίες εξακολουθούσαν να προβάλλονται βουβές με μουσική συνοδεία από δίσκους γραμμοφώνου ή με ζωντανή μουσική από οργανοπαίκτες της πόλης μας, κυρίως τον ακορντεονίστα Σωκράτη Κάκαρη. Τα Χριστούγεννα, όμως, αυτά έγινε η πρώτη ομιλούσα προβολή ταινίας, όπως γράφει η εφημερίδα: «Η έναρξις του ομιλούντος κινηματογράφου υπήρξεν επιτυχής από πάσης απόψεως και εδικαίωσεν πλήρως τας απόψεις μας, όσον αφορά την διαφοράν αυτού από του βωβού τοιούτου».
Στον ίδιο κινηματογράφο θα πραγματοποιούνταν και η γιορτή του χριστουγεννιάτικού δέντρου για τα παιδάκια του νηπιαγωγείου και τους γονείς τους: «Ωραία θα είνε επίσης η εορτή του δέντρου των Χριστουγέννων που θα δοθή υπό του Βου νηπιαγωγείου της πόλεώς μας εις τον κινηματογράφον κ. Σταμπολή». Όλες αυτές οι εκδηλώσεις γίνονταν με μεράκι και επιμέλεια από την αείμνηστη νηπιαγωγό Ειρήνη Ευθυμιάδου, τη «δεσποινίδα Ειρήνη», που για 40 χρόνια, μέχρι το 1962 που συνταξιοδοτήθηκε, πρόσφερε σημαντικότατες υπηρεσίες στα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά πράγματα της πόλης μας. Ο Σταύρος Λίβας γράφει για την καθιερωμένη γιορτή του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου: «Μια όμορφη γιορτή που έδινε την ευκαιρία στη «δεσποινίδα Ειρήνη» να παρουσιάσει «επί σκηνής» όλη εκείνη τη σκηνοθετική και σκηνογραφική της «υπερπαραγωγή» με τις Φάτνες και τους Μάγους, τους Αγγέλους και τους Βοσκούς. Χαζεύαμε με το στόμα ανοιχτό το όμορφο Δέντρο που λαμποκοπούσε φορτωμένο με μικρά δώρα».
Στα προσφερόμενα θεάματα οι χοροί και εσπερίδες των φιλανθρωπικών και αθλητικών σωματείων, που συγκέντρωναν τη λεγόμενη «καλή κοινωνία» της πόλης: «Ο αυριανός χορός του «Φοίνικος» εν συγκρίσει με άλλους χορούς προμηνύεται εξαιρετικά επιτυχής διότι τόσον λόγω των εορτών όσον και της εξαιρετικής τάξεως θα συγκεντρώση την καλυτέραν κοινωνίαν της πόλεώς μας».
Όσο για το πώς ήταν φωταγωγημένοι οι δρόμοι και οι δημόσιοι χώροι της πόλης, η εικόνα που καταγράφεται είναι μάλλον απογοητευτική: «Σε μερικούς δρόμους δεν υπάρχουν φώτα – προπάντων εις την οδόν του λουτρού. Η κοινότης δεν βλέπει αυτά τα πράγματα;». Υπήρχαν βέβαια και φωταγωγημένα μαγαζιά, όπως τα καταστήματα νεωτερισμών Σαραφίδη και Φελέκη, που προσέλκυαν το ενδιαφέρον των μεγάλων και κυρίως των παιδιών, που προσπαθούσαν να διακρίνουν κάποια από τα λιγοστά παιχνίδια πίσω από τις βιτρίνες.
Την ημέρα των Χριστουγέννων είχαν την τιμητική τους οι εορτάζοντες με το όνομα Χρήστος, οι οποίοι, παραδόξως, δέχονταν επισκέψεις τις πρωινές και όχι τις απογευματινές ή βραδινές ώρες. Όσοι δεν είχαν πρόθεση να εορτάσουν δεχόμενοι επισκέπτες το δήλωναν στη σχετική στήλη της εφημερίδας: ««Ο κ. Χ. Πυργάκης δικηγόρος επί τη ονομαστική του εορτή δεν εορτάζει ούτε δέχεται επισκέψεις». Το ίδιο ο Χ. Παπαδόπουλος δ/ντης του 2ου δημοτικού σχολείου και ο Χ. Ψαθάς».
Στην τελευταία σελίδα της εφημερίδας υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα πρόταση για το πρωτοχρονιάτικο δώρο των παιδιών: «Γονείς! Το πρακτικώτερο και χρησιμώτερο δώρο της πρωτοχρονιάς για τα παιδιά σας είνε ο κουμπαράς του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, εξασφαλίζει το μέλλον των παιδιών σας. Σπεύσατε να προμηθευτείτε από το Ταχυδρομικό γραφείο της πόλεώς μας». Το περισσότερο χρηστικής παρά ψυχαγωγικής αξίας αυτό δώρο ταίριαζε με την ψυχολογία των Κιλκισιωτών, που εκτιμούσαν τότε την αξία της αποταμίευσης, ενώ σήμερα μοιάζουν να την αγνοούν. Το ύψος των καταθέσεων το 1927 όταν άρχισε να λειτουργεί το ταμιευτήριο στο Κιλκίς ήταν 157.647 δρχ και το 1938 έφθανε στα 3.703.947 δρχ. Πόσο ακριβώς ήταν το 1935 δε γνωρίζω αλλά υποθέτω ότι το αποταμιευτικό … θρακιώτικο πνεύμα είχε αγγίξει για τα καλά την κοινωνία του Κιλκίς.
Περισσότερα άρθρα και φωτογραφίες από το νομό Κιλκίς θα βρείτε στην ιστοσελίδα και στο fb του τεχνικού γραφείου k4s tation.
