Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024, 12:44:53 μμ
Σάββατο, 03 Δεκεμβρίου 2022 20:32

Οι προπολεμικοί δικηγόροι του Κιλκίς (μέρος Α’)

Γράφει ο Θανάσης Βαφειάδης, τοπογράφος, συγγραφέας.

«Ο σύγχρονος δικηγόρος δεν είναι πλέον ο δικηγόρος του ΙΘ’ αιώνος, δεν δύναται να ζει εγκεκλεισμένος εις το γραφείον του, θεωρών τους πανδέκτας, ως το Α της επιστήμης του και την Πολιτικήν Δικονομίαν ως το Ω. Δεν μπορεί να ασχολείται αποκλειστικά εις αναδίφησιν των κονισαλέων (σκονισμένων) κωδίκων του παρελθόντος και των φακέλλων ογκωδών δικογραφιών.

Οφείλει ν’ ανοίξει διάπλατα τα παράθυρα του γραφείου του για να φθάσει μέχρις αυτού το σφρίγος της κοινωνικής ζωής για να εντείνει την όρασιν εις όσον το δυνατόν ευρυτέρους ορίζοντας. Οφείλει να παρακολουθεί την εξέλιξιν των ιδεών. Ουδεμία νέα ιδέα πρέπει να καταδικάζεται ασυζητητί…». Αυτά έλεγε στην προσφώνησή του στο Α’ συνέδριο των Δικηγορικών Συλλόγων του Κράτους στις 18-22 Δεκεμβρίου 1927 ο πρόεδρος Δικηγορικών συλλόγων Αθηνών και Πειραιώς Στ. Παπαφράγκος, εκφράζοντας την αγωνία του για την εναρμόνιση των συναδέλφων του στις απαιτήσεις της κοινωνίας του Μεσοπολέμου που εξελισσόταν ραγδαία.

Ποιοι ήταν όμως οι δικηγόροι που δραστηριοποιήθηκαν στο Κιλκίς στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και πόσο ανταποκρίνονταν στο ως άνω περιγραφόμενο πρότυπο; Πώς άσκησαν στην μικρή μας πόλη το επάγγελμα τους, ένα επάγγελμα παραδοσιακά ανδρικό την εποχή εκείνη, ένα επάγγελμα που από τη φύση του είναι ελεύθερο και ανταγωνιστικό και δεν ανέχεται τους ατάλαντους; Γιατί η δικηγορία ήταν και παραμένει ένα επάγγελμα απαιτητικό, που χρειάζεται ενεργό παρουσία, συνεχή ενημέρωση και εγρήγορση, αφού κατά κανόνα όλοι σχεδόν οι δικηγόροι ασχολούνται με τα πάντα, πράγμα αξιοθαύμαστο, αν σκεφτεί κανείς την τεράστια έκταση νομικών γνώσεων, που έτσι πρέπει να καλύψουν.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, ξεκινώντας από τους δικηγορικούς συλλόγους που συστήθηκαν σε κάθε Πρωτοδικείο της χώρας με το Νόμο ΓΤΙΖ (3317) της 23/27-12-1908 «Περί Δικηγορικών συλλόγων» και του εις εκτέλεσιν από 24-1-1909 Βασιλικού Διατάγματος. Μετά τους βαλκανικούς πολέμους και υπό την εποπτεία και εισήγηση του πρώτου Υπουργού Γεν. Διοικητού Μακεδονίας Κωνσταντίνου Ρακτιβάν εκδόθηκε το Β.Δ της 18/23 Μαΐου 1914 «Περί ορισμού ημέρας προς συγκρότησιν των Δικηγορικών Συλλόγων στας Νέας Χώρας». Έτσι οι πρώτοι δικηγόροι του Κιλκίς ήταν μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, στον οποίο εκτός από τους δικηγόρους που πριν ήταν διορισμένοι στα οθωμανικά δικαστήρια (Πολιτικό και Ποινικό Πρωτοδικείο, Εμποροδικείο, Ιεροδικείο, Εφετείο), είχαν προστεθεί και ικανοί δικηγόροι από την Παλαιά Ελλάδα και την Κρήτη, οι οποίοι είχαν ως νέοι προστρέξει και λάβει μέρος στους απελευθερωτικούς αγώνες, μετά το νικηφόρο τέλος των οποίων εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη.

Ποιος ήταν ο πρώτος δικηγόρος της πόλης μας παραμένει άγνωστο. Στον «Οδηγό της Ελλάδος» του 1921 βρίσκω το όνομα Σαρατσάρης, χωρίς να διαθέτω περισσότερα στοιχεία γι’ αυτόν.

Το 1923 εγκαταστάθηκε στην πόλη μας ο Επαμεινώνδας Σωτηριάδης που γεννήθηκε το 1891 στην Αργυρούπολη του Πόντου. Δεκαέξι χρονών αποφοίτησε από το περίφημο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας και διορίστηκε δάσκαλος στο χωριό Τσίτη. Το 1911 έφθασε στα Γιάννενα και παρακολούθησε τη Ζωσιμαία Σχολή. Συνέχισε στη Νομική σχολή της Κωνσταντινούπολης. Στον Πόντο παρέμεινε μέχρι το 1919 απασχολούμενος σε διάφορες δουλειές: γραφέας, λογιστής, έμπορος. Το 1919 ήλθε στην Αθήνα και γράφηκε στη Νομική Σχολή. Μετά τη λήψη του πτυχίου του το 1921 εργάστηκε ως γραμματέας στο Πρωτοδικείο Αθήνας και στη συνέχεια ως νομικός σύμβουλος στη Αρμοστεία της Σμύρνης μέχρι το 1922. Επέστρεψε εκ νέου στην Ελλάδα και το 1923 εγκαταστάθηκε στο Κιλκίς.

Το 1925, όπως βρίσκω στο αρχείο μου, είχε εγκατασταθεί στο Κιλκίς ο νεαρός δικηγόρος Χριστόφορος Πετρουλιάς καταγόμενος από τη Βλαχοκερασιά, ένα χωριό κοντά στην Τρίπολη. Το γραφείο του βρισκόταν στο σημερινό ανθοπωλείο στη συμβολή της 21ης Ιουνίου με τη Βενιζέλου.

Από το Ξυλόκαστρο της Κορινθίας ήταν και ο άλλος Πελοποννήσιος δικηγόρος ο Κωνσταντίνος Βασιλάκος, που είχε το γραφείο του στην 21ης Ιουνίου, δίπλα στο οδοντοϊατρείο του Χρυσάφη.

Ο Θεόδωρος Τοσουνίδης, που είχε και άλλα δυο αδέρφια δικηγόρους, είχε το γραφείο του στην 21ης Ιουνίου.

Ο Βασίλειος Παπαδόπουλος, γιος του γνωστού εμπόρου Γιώραγα από τη Ροδώνα, δικηγορούσε περισσότερο στη Θεσσαλονίκη και είχε το γραφείο του και αυτός στην 21ης Ιουνίου, εκεί που ήταν αργότερα το γραφείο του δικηγόρου Γιάννη Κωνσταντινίδη.

Στον Επαγγελματικό Οδηγό Βορείου Ελλάδος 1937-38 καταχωρούνται τα ονόματα του Νικόλαου Παπαπετρόπουλου και του Νικόλαου Ευσταθόπουλου, ενώ στον Τύπο της εποχής συναντάμε τον Ευριπίδη Παπαδόπουλο.

Οι δικηγόροι αυτοί υπήρξαν σημαίνοντα πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας όπως φαίνεται από την αναγραφή των ονομάτων τους δημοσιεύματα του Τύπου που αφορούσαν επίσημες εκδηλώσεις, προεκλογικές κινήσεις ακόμη και χοροεσπερίδες όπου παρευρίσκονταν μετά των κυριών τους. Κάποιοι δραστηριοποιήθηκαν στον στίβο της πολιτικής επιδιώκοντας να μετακινηθούν από τις πολυθρόνες των γραφείων τους στα βουλευτικά έδρανα. Ο Επαμεινώνδας Σωτηριάδης, ένθερμος βενιζελικός εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής ν. Θεσσαλονίκης με το κόμμα των Φιλελευθέρων το 1932 και επανεξελέγη στις επαναληπτικές του 1933 λαμβάνοντας 37.535 ψήφους. Στις εκλογές του 1936, όταν πια το Κιλκίς ήταν ανεξάρτητος νομός έλαβε 9.972 ψήφους.

Ο Βασιλάκος πολιτεύθηκε με το Λαϊκό κόμμα του Τσαλδάρη αν και η πολιτική του διαδρομή χαρακτηριζόταν από παλινωδίες, όπως έγραφε η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ στις 10-7-1932: «Το Λαϊκόν κόμμα ήρχισε την προεκλογικήν του κίνησιν. Της οργανώσεως ενταύθα προΐσταται ο εκ Ξυλοκάστρου της Κορινθίας δικηγόρος κ. Βασιλάκος. Αντιβενιζελικός κατά τα πρώτα έτη της εγκαταστάσεώς του εν Κιλκίς ο κ. Βασιλάκος εφιλοξενήθη κατά καιρούς εις τα διάφορα κόμματα κάποτε υπήρξε και Φιλελεύθερος, η τελευταία του μεταμόρφωσις ήτο ως Καφανταρικού. Ήδη επανήλθεν εκεί όθεν εξεκίνησε προ εξαετίας. Παράγοντες του κόμματος είνε μία δραξ γηγενών εμπόρων και τινων εκ Παλαιάς Ελλάδος ξένων τελείως προς τους πρόσφυγας και την πλειονότητα των εντοπίων». Αργότερα τάχθηκε με το καθεστώς της μεταξικής δικτατορίας και τον συναντάμε να εκφωνεί στο Κιλκίς πανηγυρικούς για την επέτειο της 4ης Αυγούστου.

Ο Ευριπίδης Παπαδόπουλος κατέβηκε με το συνδυασμό «Προσφυγική αλληλεγγύη» το 1926, ενώ το 1936 ήταν στο ψηφοδέλτιο του Εθνικού Ριζοσπαστικού κόμματος του Γεωργίου Κονδύλη λαμβάνοντας 584 ψήφους.

Ο δικολάβος Χρήστος Πυργάκης στις εκλογές του 1935 κατέβηκε με το κόμμα των βασιλοφρόνων λαμβάνοντας 783 ψήφους.

Για την απονομή της δικαιοσύνης και τις συνθήκες άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος στο προπολεμικό Κιλκίς θα γίνει αναφορά στην επόμενη ανάρτηση.

Περισσότερα άρθρα και φωτογραφίες στην ιστοσελίδα και στο fb του τεχνικού γραφείου K4station.