Τετάρτη, 24 Απριλίου 2024, 4:41:49 μμ
Κυριακή, 01 Μαϊος 2022 17:49

«Πάϊκο: ένας city break προορισμός για τη Θεσσαλονίκη»

Του Φώτη Κιλιπίρη, καθηγητή Τουριστικής Ανάπτυξης στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.

«City break» αγγλιστί ή «διάλλειμα από την πόλη» ελληνιστί.

Ένα τουριστικό προϊόν της τελευταίας εικοσαετίας που χαρακτηρίζει την ανάγκη του μόνιμου κατοίκου της μεγαλούπολης να δραπετεύει σαββατοκύριακα ή τριήμερα εορτών από το αστικό περιβάλλον του σε κοντινούς προορισμούς με ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον. Και αυτό, προκειμένου να χαλαρώσει, να συμμετάσχει σε υπαίθριες αθλητικές και λοιπές δραστηριότητες, να επισκεφθεί μνημεία και λατρευτικούς χώρους, να γευθεί την τοπική γαστρονομία, ακόμη να έρθει σε επαφή με τον ντόπιο αλλά και να αγοράσει φεύγοντας τοπικά προϊόντα για τον ίδιο και τους φίλους του.
Η ευρύτερη περιοχή του Πάϊκου από την παρόχθια του Αξιού, τα ημιορεινά της Γουμένισσας έως και το οροπέδιο των Λιβαδίων αποτελεί έναν εν δυνάμει ιδανικό προορισμό τύπου city break για τη διπλανή μας αστική μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, αλλά και όχι μόνο. Και αυτό διότι διαθέτει, όχι μοναδικά, αλλά ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά που μπορούν να προσελκύσουν τον γειτονικό επισκέπτη. Και αναφέρομαι στον γειτονικό επισκέπτη διότι αυτός τουλάχιστον επί του παρόντος, αντικειμενικά, μπορεί να αποτελέσει την αγορά στόχο.
Βασική προϋπόθεση εκτός των βασικών υποδομών πρόσβασης, (που υφίστανται μεν αλλά χρειάζονται σοβαρή αναβάθμιση-συντήρηση όπως οδικό δίκτυο ιδιαίτερα στα ορεινά, σήμανση κλπ.) αποτελεί η διαμόρφωση και τυποποίηση με όρους σύγχρονου μάρκετινγκ ενός διακριτού τοπικού τουριστικού προϊόντος που περιλαμβάνει και ενσωματώνει στοιχεία του τετράπτυχου φύση, γαστρονομία, παράδοση, αθλητισμός που αποτελούν και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του προορισμού Πάϊκο. Αλλά και ενός φορέα που θα έχει τη συνολική διαχείριση του προορισμού κατά τα διεθνή πρότυπα (destination management organization) που μοναδική του αποστολή θα είναι η τουριστική διαχείριση και προώθηση του προορισμού.
Ειδικότερα, το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον με τα δάση, τα νερά, και τα μονοπάτια αποτελεί τουριστικό κεφάλαιο υψηλής αξίας που παρέχει τη δυνατότητα επαφής και αυθεντικής εμπειρίας για τον επισκέπτη της πόλης.
Η γαστρονομία με πυρήνα τη διεθνώς αναγνωρισμένη τοπική οινοπαραγωγή, μπορεί να αποτελέσει σημαντικότατο στοιχείο τουριστικής εμπειρίας ιδιαίτερα όταν αυτή «παντρευτεί» με την τοπική γαστρονομία βασιζόμενη στα τοπικά προϊόντα. Αυτό που χρειάζεται είναι να αποκτήσει η περιοχή διακριτή γαστρονομική ταυτότητα βασιζόμενη τόσο στα τοπικά γεωργικά (κρασί, κάστανα, πατάτες, κηπευτικά) και κτηνοτροφικά προϊόντα (γαλακτοκομικά, κρέατα) όσο και στην δυνατότητα αυτά να αποκτήσουν προνομιούχα ταυτότητα προσθέτοντας υπεραξία μέσω της τοπικής παραγωγής, επεξεργασίας και τυποποίησης (ΠΟΠ ή ΠΓΕ) όπως εξάλλου ήδη ισχύει για τα κρασιά της περιοχής μας.
Η πτυχή της παράδοσης περιλαμβάνει τα θρησκευτικά μνημεία και τις διάφορες λατρευτικές εκδηλώσεις, αυτό που ονομάζουμε θρησκευτικό και προσκυνηματικό τουρισμό και ο οποίος τα τελευταία χρόνια προωθείται σταθερά και με συνέπεια από την Ι. Μ. Γουμένισσας μέσω του αξιόλογου δυναμικού της που διαθέτει τόσο σε επίπεδο πνευματικό όσο και αναπτυξιακό. Στο στοιχείο της παράδοσης περιλαμβάνεται ασφαλώς η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής προϊόν της πλούσιας πολυπολιτιστικής ταυτότητάς της, με τα πανηγύρια και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά και της μοναδικής μουσικής παράδοσης που καθιστά την περιοχή προνομιούχα έναντι άλλων παρόμοιων προορισμών στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας,. Τέλος, το ιστορικό και βιομηχανικό παρελθόν της περιοχής όπως αποτυπώνεται στους αρχαιολογικούς χώρους, στα πλούσια μνημεία του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (στρατιωτικά κοιμητήρια και μουσεία) αλλά και μέσω της ανάδειξης της πρόσφατης βιομηχανικής κληρονομιάς (μεταξουργείο «Χρυσαλίδα») μπορούν συνολικά να αποτελέσουν σημαντικά ελκτικά στοιχεία επισκεψιμότητας για την περιοχή.
Ο αθλητισμός αποτελεί το ανερχόμενο κεφάλαιο που έρχεται να προστεθεί τα τελευταία χρόνια σαν σημαντικότατη ψηφίδα στη διαμόρφωση της εικόνας του τοπικού τουριστικού προϊόντος. Οι οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες όπως του Ημιμαραθώνιου Πάϊκου, των Αγώνων Ορεινού Δρόμου Κούπας Πάϊκου, του Νυχτερινού Αγώνα Δρόμου Γουμένισσας αλλά και του Αλιγκάρι Run και Αλιγκάρι Bike Λιβαδίων δημιουργούν ενδιαφέρον επισκεψιμότητας στην περιοχή, το οποίο πλέον δεν εξαντλείται αποκλειστικά με τη συμμετοχή μόνο στις εν λόγω δραστηριότητες, αλλά δημιουργεί προοπτικές επαναλαμβανόμενης επισκεψιμότητας καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Σε όλα τα παραπάνω καταλυτικό ρόλο θα παίξει η δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης προορισμού κατά τα διεθνή πρότυπα (destination management organization) ο οποίος με όρους και εργαλεία σύγχρονου μάρκετινγκ θα τυποποιήσει το τοπικό τουριστικό προϊόν (tourism packages), θα διαμορφώσει τη διακριτή τουριστική εικόνα της περιοχής (brand image), θα επικοινωνεί τον προορισμό σε πρώτη φάση στην γειτονική αγορά της Θεσσαλονίκης αλλά και της χώρας, και σε επόμενη φάση ακόμη και διεθνώς. Ακόμη, ο εν λόγω φορέας, κάνοντας χρήση όλων των ψηφιακών εργαλείων, θα ερευνά τον προορισμό υλοποιώντας τοπική τουριστική έρευνα που θα ερευνά, για παράδειγμα, το επίπεδο ικανοποίησης των επισκεπτών έως ακόμη και παρέχοντας εκπαίδευση για τη διαμόρφωση τοπικής τουριστικής συνείδησης. Τελικός στόχος η διαμόρφωση ενός ποιοτικού προϊόντος που θα προσελκύει επαναλαμβανόμενους επισκέπτες κάνοντας το Πάϊκο έναν βιώσιμο εναλλακτικό τουριστικό προορισμό και βάζοντας την περιοχή ουσιαστικά στον τουριστικό χάρτη της χώρας.
Τέλος, αλλά περισσότερο σημαντικό, όλα τα παραπάνω αποκτούν νόημα μόνο μέσω της κινητοποίησης και σύγκλισης του τοπικού ανθρώπινου κεφαλαίου που εκφράζεται τόσο ατομικά όσο και συλλογικά μέσω των τοπικών φορέων που εκπροσωπεί (δήμος, αντιπεριφέρεια, επιμελητήριο, εκκλησία, αναπτυξιακή, πολιτιστικοί σύλλογοι, πανεπιστήμιο, τουριστικοί επιχειρηματίες, οινοπαραγωγοί, αγρότες κλπ.). Στη λογική συνεργειών ενός κοινού οράματος στο οποίο ο καθένας επικεντρώνεται και συνεισφέρει σε αυτό που γνωρίζει και κάνει καλύτερα.
Οι αθλητικοί αγώνες όπως το Αλιγκάρι bike και Αλιγκάρι run στο οροπέδιο των Λιβαδίων μαζί με τους υπόλοιπους αθλητικούς αγώνες που πραγματοποιούνται στο Πάϊκο, απευθύνονται τόσο σε αθλητές αλλά κυρίως στον κάτοικο της πόλης ο οποίος συμμετέχοντας βρίσκει διαφυγή στο απαράμιλλο περιβάλλον της περιοχής.