Τετάρτη, 4 Δεκεμβρίου 2024, 3:52:19 πμ
Πέμπτη, 07 Νοεμβρίου 2024 09:47

Παλαιοχριστιανοί: Ποιοι είναι, τι πιστεύουν και πώς ζουν

Γράφει ο Κωνσταντίνος Βαστάκης.

Θεολόγος, πρώην Λυκειάρχης

 

Πώς προέκυψε το όνομα παλαιοχριστιανοί

Οι σύγχρονοι παλαιοχριστιανοί δεν έχουν καμία σχέση με τους παλαιούς χριστιανούς της αρχέγονης εκκλησίας, ούτε και με τους χριστιανούς των πρώτων αιώνων της βυζαντινής περιόδου. Το όνομα των σύγχρονων ορθοδόξων χριστιανών, που αποκόπηκαν σχισματικά από την ορθόδοξη εκκλησία είναι παραπλανητικό.

Η παλαιοχριστιανική περίοδος της ιστορίας

Κατά τους αιώνες: από τον 4ο μέχρι τον 7ο μ.χ. αιώνα είναι μια μακρά χρονική περίοδος που ονομάστηκε παλαιοχριστιανική. Η περίοδος αυτή άρχισε με την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης από τον μεγάλο Κωνσταντίνο το έτος 330 μ.χ. Και τη μεταφορά σε αυτήν της έδρας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τη Ρώμη της Ιταλίας. Τη νέα πρωτεύουσα ο ίδιος ο Μ. Κωνσταντίνος την ονόμασε νέα Ρώμη και όχι δεύτερη Ρώμη όπως σκόπιμα την αποκαλούν οι Ρώσοι. Τη μετατόπιση του κέντρου βάρους της αυτοκρατορίας από τη Δύση στην Ανατολή, καθώς και η θέσπιση του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του κράτους άλλαξαν το πρόσωπο της αυτοκρατορίας της οποίας κατέστησαν έντονο τον θρησκευτικό χριστιανικό χαρακτήρα. Αυτή η αλλαγή δεν έγινε αμέσως αλλά σταδιακά, ενώ σημαντικά στοιχεία της προηγούμενης περιόδου συνέχισαν να υπάρχουν και να επιβιώνουν και στη νέα περίοδο σε όλους τους τομείς της ζωής της αυτοκρατορίας. Η νέα περίοδος στη συνέχεια ονομάστηκε βυζαντινή από το όνομά της επί τόπου παλαιάς πόλης με το όνομα Βυζάντιον (βλ. Βυζαντινό και χριστιανικό μουσείο οι μουσείο βυζαντινού πολιτισμού Θεσσαλονίκης).

Ως εκ τούτου οι σύγχρονοι παλαιοχριστιανοί δεν έχουν καμία ιστορική σχέση με τους χριστιανούς της αληθινής παλαιοχριστιανικής περιόδου.

Παλαιοχριστιανοί και αιρετικά παρακλάδια

οι παλιοί χριστιανοί ξεκομμένοι από την ορθόδοξη εκκλησία διακρίνονται σε διάφορες υποομάδες εκ των οποίων οι σπουδαιότερες είναι: α) οι Άμις β) οι Μεννονίτες οι οποίοι έχουν κοινά σημεία αλλά και σημαντικές διαφορές.  Κατά τη γνώμη πολλών οι Άμις και οι Μεννονίτες είναι οργανώσεις μυστήριο είναι σέχτες των οποίων τα μέλη ακόλουθοι ακολουθούν πολύ συγκεκριμένο μοντέλο ζωής.

Η αίρεση των Άμις

Κατά την άποψη των ειδικών η ζωή των παλαιών χριστιανών έχει αρκετές ομοιότητες με την αίρεση των Άμις. Ο καθηγητής θεολογίας του ΑΠΘ Ηρακλής Ρεράκης αναφέρει σε σχετικό κείμενό του ότι οι παλαιό χριστιανοί αποτελούν μια ομάδα η οποία διαχωρίστηκε από την ορθόδοξη εκκλησία της Ρωσίας κατά τον 17ο αιώνα και αυτοονομάζονται παλαιόπιστοι. Αυτοί συνάπτουν γάμος μόνο με μέλη της κοινότητάς τους πολλές φορές ακόμη και με ξαδέλφια τους. Δεν θέλουν την παιδεία και την τεχνολογία και δεν είναι ανοιχτοί σε διάλογο. Κατά τον καθηγητή Ρεράκη, η ομάδα των παλαιών χριστιανών και η ομάδα των Άμις παρόλα τα πολυάριθμα κοινά τους χαρακτηριστικά δεν συνδέονται μεταξύ τους. Η αίρεση των Άμις εμφανίστηκε κατά το έτος 1630 μετά το σχίσμα με τους αναβαπτιστές. Η αίρεση των Άμις πήρε το όνομά της από τον ηγέτη της Γιάκομπ Άμαν. Πρωτοέκανε την εμφάνισή της στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στην Ιντιάνα το Οχάιο και την Πενσυλβάνια όπου σχηματίστηκαν σε μεγαλύτερες κοινότητες. Κοινά σημεία των Άμις και των παλαιοχριστιανών είναι η απέχθειά τους απέναντι στην τεχνολογία και η προτίμησή τους σε έναν απόμακρο τρόπο ζωής τονίζει ο καθηγητής κ. Ρεράκης.

Η καθημερινότητα των Άμις

Στην καθημερινή τους ζωή τα μέλη της αίρεσης των Άμις εφαρμόζουν έναν άγραφο κώδικα συμπεριφοράς τον οποίο χαρακτηρίζει η τάξη η σειρά και η ταπεινοφροσύνη.

Εάν κάποιο μέλος φύγει από την οργάνωση αυτή που επιτρέπεται να έχει εάν επιθυμεί επαφές με τα μέλη της αίρεσης αλλά δεν του επιτρέπεται να μοιράζεται το ίδιο τραπέζι μαζί τους.

Άλλα γνωρίσματα των Άμις

Οι Άμις μετακινούνται με ποδήλατα ή με άμαξες τις οποίες σέρνουν άλογα. Αντιπαθούν την τεχνολογία και τα σόσιαλ μίντια, δεν επιτρέπεται να έχουν τηλέφωνο στο σπίτι τους και χρησιμοποιούν μόνο κοινόχρηστα τηλέφωνα για τις κλήσεις τους που αφορούν την εργασία τους. Οι γυναίκες τους δεν κόβουν ποτέ τα μαλλιά τους και τα παιδιά τους μέχρι την ηλικία των 14 ετών φοιτούν αποκλειστικά σε σχολεία δικά τους. Ως προς το γάμο τα μέλη των Άμις μπορούν να παντρευτούν μόνο μεταξύ τους, όπως π.χ. ξαδέρφια και σπάνια φθάνουν στο διαζύγιο. Ισχυρίζονται ότι σε όλες τις αβρααμικές θρησκείες υπάρχει ένα κομμάτι που αρνείται την τεχνολογική πρόοδο και τα μέλη τους ζουν παραδοσιακά όπως οι πρώτοι χριστιανοί. Μεταξύ τους αποκαλούνται αδέρφια άσχετα αν έχουν κάποια συγγενική σχέση. Ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο το λεγόμενο πάτριο χωρίς να σχετίζονται με τους παλαιοημερολογίτες και αυτοπροσδιορίζονται ως Ρωμιοί και όχι ως Έλληνες. Δεν θέλουν να πατάνε σε τσιμέντο και δεν θέλουν για τα παιδιά τους (στην Ελλάδα) την ελληνική εκπαίδευση. Οι Άμις είναι συντηρητικοί και απλοί στη διαβίωσή τους και την ενδυμασία τους. Αποφεύγουν την υιοθέτηση των ανέσεων της σύγχρονης τεχνολογίας και θέλουν λένε να υποταχθούν στο θέλημα του θεού το οποίο εκφράζουν οι κανόνες της ομάδας τους. Αντίθετα στον ατομικισμό και όπως λένε αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο απορρίπτουν τεχνολογίες Διευκολύνοντας την ατομική εργασία (αυτοαπασχόληση) όπου ο εργαζόμενος δεν έχει αφεντικό διότι η ατομική εργασία μειώνει την εξάρτηση του εργαζόμενου που έχει (πρέπει να έχει λένε) από την κοινότητα των Άμις.

Οι Άμις είναι μέλη της αναβαπτιστικής προτεσταντικής παράδοσης που εμφανίστηκε τον δέκατο έβδομο αιώνα στην Ελβετία και τη Γερμανία ανήκοντας στη λεγόμενη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση. Είναι στενά συνδεδεμένοι μεταξύ τους αλλά ανεξάρτητοι από τις εκκλησίες των Μεννονιτών. Επειδή όπου την ανεξιθρησκία και προβάλλονται ως ειρηνιστές.

Το 1525 εμφανίστηκε στην πόλη της Ζυρίχης ένα νέο κίνημα το αναβαπτιστικό κίνημα του Ούλριχ Ζβίγγλιου. Το κίνημα αυτό το προχώρησαν οι Κόνραντ Γκρέμπελ και Γκεόργκι Μπλάουροκ, οι οποίοι αλληλοβαπτίστηκαν και στη συνέχεια αυτοί βάπτισαν όλη την ομάδα τους. Αυτό το έκαναν επειδή θεώρησαν άκυρο το βάπτισμα των παιδιών στην εκκλησία. Το αναβαπτιστικό κίνημα ονομάστηκε ελβετική αδελφότης. Αργότερα τα μέλη αυτού του κινήματος ονομάστηκαν Μεννονίτες. Μετέπειτα αποσπάστηκαν οι οπαδοί του πάστορα Γιάκομπ Άμαν (1693) με το όνομα Άμις. Κατά το δεύτερο ήμισυ του δέκατου ένατου αιώνα η άμεση διαιρέθηκαν σε 2 κατηγορίες: α) οι συντηρητικοί Άμις της παλιάς τάξης και β) οι προοδευτικοί Άμις με το όνομα Μεννονίτες (από το όνομα του Μέμο Σιμόνς).

Οι Μεννονίτες

Οι Μεννονίτες ως μέλη ομοδόξων ομάδων εντάσσονται στους αναβαπτιστές ο αρχηγός τους Μέμο Σίμονς(1496-1561) από το Φρίσλαντ άφησε διάφορα γραπτά. Μέσα από τα γραπτά αυτά και τις διδασκαλίες των παλαιότερων Μεννονιτών  σχηματίστηκε η «ομολογία πίστεως» στην πόλη Ντορντρεχτ το έτος 1632. Αυτή η ομολογία πίστεως επιβεβαίωσε το βάπτισμα μόνο των πιστών, το πλύσιμο των ποδιών, την αποφυγή των αφορισμένων, την μη ορκωμοσία, τον γάμο μέσα στην ίδια την εκκλησία τους, αυστηρή μη αντίσταση και γενικά την όλο και περισσότερη προσκόλληση στον χριστιανισμό και την υπακοή στον χριστό. Η πλειοψηφία των Μεννονιτών επέζησε φυγαδευμένη σε γειτονικά κράτη στα οποία οι άρχουσες οικογένειες ήταν ανεκτικές στην πίστη τους. Προϊόντος του χρόνου οι Μεννονίτες έχουν γίνει γνωστή ως μία από τις ιστορικές εκκλησίες ειρήνης επειδή είναι δεσμευμένες στον ειρηνισμό.

Καταληκτική σημείωση

Το θέμα είναι πολύ ευρύ για να μην μακρηγορούμε έχουμε να τονίσουμε ότι οι ομάδες των άμεση και των Μεννονιτών όσο και άλλες παρόμοιες ομάδες ήσσονος σημασίας πιστεύουν ότι αποτελούν συνέχεια των χριστιανών της παλιάς εποχής των αιώνων 4-7 μ.χ., πράγμα αναληθές στην ουσία διότι αποκόπηκαν από τη μια αγία καθολική και αποστολική εκκλησία του χριστού και αποτελούν αίρεση.