Δυστυχώς για την πατρίδα μας, εχθρός που μας απειλεί δεν είναι μόνο η Τουρκία, εχθρός και μάλιστα πιο απειλητικός είναι το δημογραφικό. Η αναμενόμενη απογραφή θα καταγράψει τον αργό εδώ και μερικά χρόνια θάνατο των χωριών μας. ‘Ενα θάνατο που ξεκίνησε την δεκαετία του ’60 με την εξωτερική και εσωτερική μετανάστευση, η οποία δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Τα χωριά που γεννηθήκαμε πήγαμε σχολείο, τα χωριά που γνωρίσαμε δεν θα υπάρχουν και όσα θα αντέξουν θα θυμίζουν έρημες πολιτείες. Οι άλλοτε κοινότητες, τα κύτταρα δηλαδή της ιστορικής επιβίωσης του ελληνισμού, θα πάψουν να υπάρχουν.
Από αυτά τα κύτταρα και το αίσθημα των προγόνων μας, ότι ανήκουν σε μια κοινότητα, ξεκίνησε αιώνες πριν η δυναμική της κοινωνικής συνοχής η αίσθηση ότι τα άτομα ανήκουν σε κοινή πατρίδα.
Στο χωριό φτιάξαμε εκκλησία, φτιάξαμε σχολεία, φτιάξαμε πλατεία, έλεγαν υπερήφανα οι παππούδες και οι πατεράδες μας. Και ήταν αυτά τα χωριά που κράτησαν ζωντανούς τους λιμοκτονούντες κατοίκους των πόλεων τα χρόνια της τριπλής κατοχής στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Δυστυχώς στα περισσότερα χωριά μας, εδώ και χρόνια έχουν κλείσει τα σχολεία, τα δε κτήρια βουβά και εγκαταλελειμμένα μάς θυμίζουν πως κάποτε έσφυζαν από ζωή.
Ο δε τρόπος συμβίωσης των κατοίκων έπαψε να είναι κοινοτικός, αλλά μια απομίμηση του αστικού. Τα αναγκαία της καθημερινότητας εξασφαλίζονται πλέον από τα Σούπερ – Μάρκετ της πόλης ή της κοντινής κωμόπολης. Η άλλοτε οικιακή οικονομία, η παραγωγή για την αυτοσυντήρηση είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Τα ντελίβερι τώρα έφθασαν και στα χωριά. Κάποτε ο αγρότης ήταν δημιουργός, τώρα νοιώθει γεωργικός τεχνολόγος και έμπορος.
Ακόμη και στα κεφαλοχώρια η εικόνα δεν καλύτερη, η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, έχει νεκρώσει την όποια οικονομική δραστηριότητα.
Σε πολλά μικρά χωριά έχουν κλείσει και τα καφενεία και όπου υπάρχουν ακόμη, οι γνώμες δεν ανταλλάσσονται, η όσμωση των νέων με τους μεγαλύτερους, τις δεξαμενές δηλαδή σοφίας και εμπειρίας έπαψε προ πολλού να συμβαίνει. Το άψυχο κουτί η τηλεόραση, είναι κυρίαρχος της κάθε παρέας. Δάσκαλος, παπάς δύο πρόσωπα εμβληματικά των χωριών έρχονται και φεύγουν όπως κάθε δημόσιος υπάλληλος που κάνει το ωράριο του. Έτσι το χωριό χωρίς δάσκαλο, παπά, αλλά και καφενείο έπαψε να είναι χωριό, έπαψε να είναι κοινότητα, οι άξονες κοινωνικής συνοχής έπαψαν εδώ και χρόνια να λειτουργούν.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι δύο αυτοδιοικητικές μεταρρυθμίσεις (με ονόματα μάλιστα , δύο ιερών ονομάτων, του Καποδίστρια και του Καλλικράτη) έδωσαν την χαριστική βολή στις άλλοτε μικρές αυτοδιαχειριζόμενες κοινότητες.
Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι τα χωριά μας – αλλά και στις πόλεις οι γειτονιές πεθαίνουν, επειδή άλλαξε η λειτουργία της οικονομίας, οι όροι της παραγωγής και της εμπορίας αγαθών και η παιδεία έγινε εφόδιο, ανταλλακτικό χαρτί διορισμού.
Σε κάθε περίπτωση, όπου και αν κρύβεται η αλήθεια, η αναμενόμενη απογραφή θα επαληθεύσει την πικρή πραγματικότητα την πληθυσμιακή μας συρρίκνωση και τον αργό θάνατο των χωριών μας και μαζί τους και της πατρίδας μας!.
Κάποιος μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος έλεγε: «όταν είσαι στην άκρη του γκρεμού και τον κοιτάζεις να σε κοιτάξει και ο γκρεμός…»
Πολύ φοβάμαι ότι η απογραφή θα μας πει πως γκρεμός άρχισε ήδη να μας κοιτάζει.
Υ.Γ.: Έγραφε ο Κυριάκος Ι. Διακογιάννης στο βιβλίο του «πωλείται Πατρίας» εκδ. Λαδιά & ΣΙΑ 1977.
«Οκτώ εκατομμύρια οι Έλληνες στην Ελλάδα, τέσσερα εκατομμύρια οι εκτός Ελλάδας και για πάντα εκτός! Εδώ καταντήσανε την πατρίδα! Γη εξαγωγής ανθρωπίνων μηχανών!
Άλλοι πουλάνε τα τραχτέρια, τα μοτέρια, τις μηχανές, ...και ό,τι προικιά χαρίζει ο τόπος τους και παχαίνουν οι λαοί.
Εμείς πουλάμε τα νιάτα, τη ζωντανή τη σάρκα της Ελλάδας και δεν έχουμε μήτε νερό να ποτίσουμε τα διψασμένα σπαρτά, μήτε αξίνες να σκάψουμε το κουφάρι της εγκατελελλειμένης μας γης, μήτε χέρια να την οργώσουμε τούτη τη γη, μήτε χέρια να θάψουμε τους γέροντες γονιούς.
Στην Κρήτη και την Πελοπόννησο δεν υπάρχουν χέρια να τρυγίσουν τα σταφύλια! Το χειμώνα του 1954 πριν δώδεκα ολόκληρα χρόνια, έγραφα πως ζυγώνει η ημέρα που θα μεταβληθεί η Ελλάδα σ’ ένα πελώριο Γηροκομείο βρεφοκομείο…».
Έχω την εντύπωση πως, τα όσα κατέγραψε ο Κυριάκος Διακογιάννης πριν από εβδομήντα περίπου χρόνια ισχύουν και σήμερα. Εισάγουμε πολλά περισσότερα απ’ όσα εξάγουμε, η γεωργική και κτηνοτροφική μας παραγωγή μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό, εκτάσεις ολόκληρες μένουν ανεκμετάλλευτες. Οι αγροτικές και άλλες ακόμη εργασίες χωρίς τους ξένους είναι πλέον αδύνατον να γίνουν. Χιλιάδες νέοι και νέες μας και μάλιστα μορφωμένοι αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν έχουμε μετά την Ιταλία τον γηραιότερο πληθυσμό στην Ε.Ε. και δυστυχώς οι προβλέψεις για το άμεσο μέλλον είναι άκρως δυσοίωνες.
Δυστυχώς.