«Ξαναζή η Κατοχή!» έγραφε η σοσιαλιστική εφημερίδα ΜΑΧΗ στις 13-1-1946: «Ποτέ σε καμμιά στιγμή, ύστερα από την απελευθέρωση της επαρχίας από το ΕΑΜ, ύστερα από το Δεκέμβρη η τρομοκρατία δεν πήρε τόσο έντονη, τόσο άγρια, τόσο απροκάλυπτη μορφή. Ο τρόμος βασιλεύει στις περισσότερες επαρχίες. Οι ξυλοδαρμοί, οι κακοποιήσεις των δημοκρατικών πολιτών, οι φόνοι, οι αγριότητες κάθε είδους υπερβαίνουν κάθε δυνατότητα περιγραφής. Η δημόσια ασφάλεια είναι ανύπαρκτη και φυσικά η οικονομική ζωή έχει παραλύσει. Η πραγματική εξουσία των δοσιλογικών και φασιστικών στοιχείων, που έχει εγκατασταθή σε όλη την Ελλάδα και την τυραννεί ένα σχεδόν χρόνο τώρα, ποτέ δεν υπήρξε τόσο γυμνή στους σκοπούς της, τόσο ξέσκεπη στην πρόθεσή της να πνίξη το λαϊκό φρόνημα».
Το όργιο της τρομοκρατίας στο Ν. Κιλκίς καταγράφεται σε ανέκδοτο κατάλογο που συνέταξαν οι εαμικές οργανώσεις που τιτλοφορείται «Αριθμητικός πίνακας ενεργειών εθνοφυλακής, χωροφυλακής και ενόπλων μπράβων σε βάρος δημοκρατικών πολιτών από της εγκατάστασης της εθνοφυλακής μέχρι 14 Μαΐου 1946». Στον κατάλογο αναφέρονται ανά χωριό του Κιλκίς τα ονοματεπώνυμα των θυτών και των θυμάτων και περιγράφονται οι τρομοκρατικές ενέργειες με την ημερομηνία τέλεσης τους. Καταγράφονται 286 μπλόκα σε χωριά και συνοικίες, 181 τρομοκρατικές έρευνες ομαδικές, 2082 συλλήψεις, 1205 ξυλοδαρμοί, 42 κακοποιήσεις και βασανιστήρια, 75 τραυματισμοί, 7 απόπειρες φόνου, 31 φόνοι, 6 βιασμοί γυναικών, 6 απόπειρες βιασμού, 46 κουρέματα γυναικών, 38 τρομοκρατικοί πυροβολισμοί, 15 καταστροφές γραφείων, οργανώσεων και κομμάτων, 10 καταστροφές σπιτιών, 11 περιπτώσεις κατάσχεσης και απαγόρευσης κυκλοφορίας του δημοκρατικού Τύπου. Ανάλογα στοιχεία υπάρχουν και στην έκθεση του Δημοκρατικού Στρατού στον ΟΗΕ τον Μάρτιο του 1947. Τα παραπάνω αρκούν για να εξηγήσουν γιατί αριστεροί πολίτες εξαναγκάστηκαν να βγουν στο βουνό και να συστήσουν ένοπλες ομάδες αυτοάμυνας.
Σχετικά με τα δημοσιεύματα των εφημερίδων για τα γεγονότα της Ποντοκερασιάς εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία τους, καθώς τα αναγραφόμενα προσκρούουν στους κανόνες της κοινής λογικής. Εύλογα θα διερωτηθεί κάποιος πώς είναι δυνατόν σε συνθήκες αυστηρής αστυνόμευσης και στενής παρακολούθησης των αριστερών πολιτών ένας απίστευτα μεγάλος αριθμός από αυτούς και μάλιστα γυναικόπαιδα κατάφεραν να κατευθυνθούν από διάφορα χωριά του Κιλκίς προς την Ποντοκερασιά χωρίς να γίνουν αντιληπτά ούτε από τις αρχές, ούτε από τους πληροφοριοδότες, ούτε από τους πολιτικά αντίθετους, ούτε από το στρατό που βρισκόταν σε αυξημένη επιφυλακή μετά τις επιθέσεις ανταρτών στη Νάουσα την 1η Ιουλίου και την επίθεση στο σταθμό χωροφυλακής Ειδομένης στις 3 Ιουλίου, μόλις δύο ημέρες πριν. Ακόμη πιο παράλογη φαντάζει η εκδοχή ότι οι υπεύθυνοι της επιχείρησης, εμπειροπόλεμοι από τη συμμετοχή τους στο πρώτο αντάρτικο, επέλεξαν να χάσουν το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού χρησιμοποιώντας 800 γυναικόπαιδα που έκαναν διαδήλωση φωνάζοντας εαμικά συνθήματα στις 3.15πμ μέσα στο βαθύ σκοτάδι. Κι εδώ επίσης προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Αφού οι σκοποί που είχαν οριστεί ήταν δικοί τους και δε θα σήμαιναν συναγερμό γιατί οι αντάρτες δεν επέλεξαν να πιάσουν τους στρατιώτες στον ύπνο αλλά προτίμησαν να τους ξυπνήσουν με ιαχές και τενεκεδοκρουσίες και να τους δώσουν την ευκαιρία να πάρουν τα όπλα τους και να έχουν το χρόνο να οργανώσουν την άμυνά τους; Γνωστός συμπολίτης μας του οποίου ο 15χρονος τότε πατέρας ήταν κατηγορούμενος στη δίκη που ακολούθησε και αθωώθηκε με διαβεβαίωσε ότι οι κάτοικοι του χωριού ούτε συμμετείχαν στην επιχείρηση, ούτε κανενός είδους ανάμειξη είχαν, εκτός μιας γυναίκας που λειτουργούσε ως σύνδεσμος των ανταρτών. Οι κάτοικοι, σύμφωνα πάντα με την ίδια μαρτυρία, το μόνο που έκαναν ήταν να πάνε το πρωί στο πεδίο της μάχης όπου και αντίκρισαν τους 7 νεκρούς στρατιώτες δεμένους όλους μαζί με συρματόπλεγμα και με τα λαρύγγια ανοιγμένα από ξιφολόγχη. Το ερώτημα αν οι 7 νεκροί ήταν εθνικόφρονες που οι αντάρτες μέσα στον ορυμαγδό της μάχης κατάφεραν να ξεχωρίσουν, να δέσουν και να εκτελέσουν εν ψυχρώ ή αριστεροί φαντάροι που εκτελέστηκαν από τους Χίτες του λόχου είναι αδύνατον να απαντηθεί με βεβαιότητα. Όσο κι αν φαντάζει ακραία η δεύτερη εκδοχή η αναδίφηση της ιστορίας του Εμφυλίου έχει να μας δώσει πολλά παραδείγματα διαστρέβλωσης της πραγματικότητας για προπαγανδιστικούς λόγους. Ενδεικτικά αναφέρω τη φρικιαστική σφαγή της Ξηρόβρυσης στις 20-11-1946 από ακροδεξιές παρακρατικές συμμορίες, η οποία αποδόθηκε στους κομμουνιστές όχι μόνο από σύσσωμο τον δεξιό Τύπο αλλά και από επίσημα κυβερνητικά χείλη όπως του Γενικού Διοικητή Μακεδονίας Τζηρίδη, ο οποίος μετά από περιοδεία στο Κιλκίς σε συνέντευξη του δήλωνε: «Η κατάστασις είνε πράγματι τραγική εις την επαρχίαν ταύτην, εις την οποίαν οι κομμουνισταί και συμμορίται κατέστρεψαν 13 χωρία ολικώς ή μερικώς. Μεταξύ τούτων είναι και η Ξηρόβρυση δια την οποίαν τόσον θόρυβον έκαμεν ο κομμουνιστικός τύπος και οι ενταύθα ηγέται του ΕΑΜ φροντίσαντες να μεταδώσουν όσο το δυνατόν μεγαλυτέρας ανακριβείας ακόμη και προς τα Ηνωμένα Έθνη με σκοπόν να δυσφημήσουν το κράτος και την Ελλάδα (ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 30-11-1946).
Ως προς τη συμμετοχή Βουλγάρων ή Γιουγκοσλάβων που έδρασαν από κοινού με τους αντάρτες, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του δεξιού Τύπου, ουδείς εξ αυτών συνελήφθη ή εθεάθη από αυτόπτες μάρτυρες ούτε οι βουλγαρικές ταυτότητες που δήθεν ανευρέθηκαν στους συλληφθέντες αντάρτες παρουσιάστηκαν ως τεκμήρια στη δίκη που επακολούθησε. Τα μυθεύματα αυτά ήταν ενταγμένα στην προπαγάνδα περί Εαμοβουλγάρων που έπρεπε να εξοντωθούν σε ένα νέο Μακεδονικό αγώνα, όπως έγραφε το ΦΩΣ στις 10-7-1946: «Αι συμμορίαι των οχρανιτών αδελφωμέναι με τους αναρχικούς, έδωκαν το σύνθημα. Ο μακεδονικός αγών αρχίζει και πάλιν. Αι ψυχαί των μακεδονομάχων, των ηρώων του ‘13 και όλων των άλλων υπερασπιστών της μακεδονικής πατρίδος, ας ευλογήσουν τον αγώνα. Φωτιά και τσεκούρι εις τους δολοφόνους!». Οι πραγματικοί Μακεδονομάχοι βεβαίως, όπως ο Δημήτριος Τσιτσίμης, πρόεδρος της κοινότητας Κιλκίς το 1921-22, οδηγήθηκαν ως κατηγορούμενοι στο έκτακτο στρατοδικείο που ακολούθησε. Μάρτυρες κατηγορίας κατηγόρησαν χωρίς ντροπή αυτόν που πολέμησε τους Βουλγάρους υπό τις διαταγές του Τσιρογιάννη και του Μαζαράκη ότι «κατά την περίοδον της κατισχύσεως του ΕΑΜ «εφόρεσε βουλγαρικήν στρατιωτικήν στολήν», ότι κατά την Κατοχήν συνανεστρέφετο με Βουλγάρους και ότι είχε μεταβή και εις Βουλγαρίαν!». Περιττό να τονισθεί ότι αυτοί που ήταν πυρ και μανία με την ανάμιξη ξένων στα εσωτερικά μας ουδόλως ενοχλούνταν από την παρουσία και τη δράση της πολυπληθούς Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα. Αυτοί επίσης που πάσχιζαν να ανακαλύψουν κάποιον Σέρβο παρτιζάνο στο Μπέλες αδυνατούσαν να διακρίνουν ένα ολόκληρο εγγλέζικο τάγμα που είχε στρατωνισθεί στις εγκαταστάσεις του στρατοπέδου Καμπάνη, αφήνοντας τους Έλληνες στρατιώτες της 37ης ταξιαρχίας να διαμένουν σε αντίσκηνα στημένα στα παρακείμενα χωράφια.
Τα γεγονότα της Ποντοκερασιάς άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου για τα όσα τραγικά επρόκειτο να ακολουθήσουν. Και από αυτά δεν επρόκειτο να εξαιρεθούν ούτε τα γυναικόπαιδα, τα οποία η φιλομοναρχική ΕΣΤΙΑ φρόντισε να στοχοποιήσει γράφοντας στις 9-7-1946: «…Γυναίκες και παιδιά είνε στρατιώται και εκτελεσταί, εξίσου άγριοι και θηριώδεις με τους χειρότερους ενηλίκους. Ο ελληνικός στρατός πρέπει να το έχη υπόψει του». Ήταν ένα μήνυμα με αποδέκτες όχι μόνο τους στρατιώτες αλλά και τους «άνευ θητείας» χωροφύλακες και τους παρακρατικούς ταγματαλήτες. Συνεπώς δε χρειάζεται να αναζητήσει κανείς τους ηθικούς αυτουργούς για το νέο Δίστομο που ακολούθησε και αυτή τη φορά είχε το όνομα Ξηρόβρυση.
Η περίπτωση της Ποντοκερασιάς απέδειξε πόσο σοβαρή ήταν η «διάβρωση» του στρατεύματος από τα αριστερά στοιχεία και η απάντηση της στρατιωτικής ηγεσίας και των διοικήσεων ήρθε με τη λήψη μέτρων επαγρύπνησης και αυστηρότητας. Η εκκαθάριση από τα αριστερά στοιχεία επεκτάθηκε σε ευρεία έκταση σε όλες τις μονάδες. Στις 19 Φεβρουαρίου 1947 ο Α/ΓΕΣ, εισηγήθηκε στον υπουργό των Στρατιωτικών Γεώργιο Στράτο, την οργάνωση 3 στρατοπέδων: Ένα στη Μακρόνησο για τους στρατεύσιμους, ένα στο Τρίκερι για τους ύποπτους άνδρες και γυναίκες των εκκαθαρισμένων περιοχών και ένα στα Γιούρα (Γυάρο) για τους φυλακισμένους (πολιτικούς κρατούμενους). Η κυβέρνηση ενέκρινε την πρόταση του ΓΕΣ στις 3 Απριλίου 1947 και από τον Μάιο του ίδιου έτους ξεκίνησε η μεταφορά στο κολαστήριο της Μακρονήσου οποιουδήποτε στρατιώτη δεν ήταν καταφανώς αντίθετος προς την Αριστερά.
Περισσότερα άρθρα και φωτογραφίες στην ιστοσελίδα και στο fb του τεχνικού γραφείου K4station.
