Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024, 8:15:40 πμ
Τρίτη, 05 Μαϊος 2015 19:50

Βρετανία: Τί θα συμβεί αν δεν κερδίσει κανείς τις εκλογές

Κατά γενική ομολογία, αυτές είναι οι πιο αμφίρροπες εκλογές εδώ και δεκαετίες. Τί θα γίνει, λοιπόν, αν ούτε ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο πρωθυπουργός των Συνηρητικών, ούτε ο Εντ Μίλιμπαντ, ο ηγέτης των Εργατικών, έχει την απόλυτη πλειοψηφία, το πρωί της 8ης Μαϊου;

Επειδή το εκλογικό σύστημα της Βρετανίας είναι απολύτως μονοεδρικό, ένα κόμμα μπορεί να χάσει την λαϊκή ψήφο, αλλά να έχει περισσότερες έδρες. Και είναι επίσης δυνατόν να σχηματίσει κυβέρνηση το κόμμα που ήρθε δεύτερο - με την βοήθεια άλλων μικρότερων κομμάτων.

Αν επιβεβαιωθούν οι προβολές για τις έδρες, κανένας δεν φαίνεται ικανός να συγκεντρώσει μόνος του τις 326 που χρειάζονται (επί συνόλου 650) για αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Οι επιλογές είναι δύο: κυβέρνηση επίσημου, προγραμματικού συνασπισμού, ή μειοψηφίας, όπου μικρότερα κόμματα θα ψηφίζουν με την κυβέρνηση σε κρίσιμα νομοσχέδια.

Πόσο μπορεί να διαρκέσουν οι συνομιλίες μεταξύ των κομμάτων;

Επίσημη προθεσμία δεν υπάρχει. Το 2010 χρειάστηκαν πέντε ημέρες για να σχηματιστεί η απερχόμενη κυβέρνηση Τόρις - Φιλελεύθερων Δημοκρατών (LibDems)

Ενα ορόσημο είναι η Δευτέρα 18 Μαΐου, όταν θα συνεδριάσει για πρώτη φορά το νέο Κοινοβούλιο Η ημερομηνία της «ομιλίας της Βασίλισσας», όπου η Ελισάβετ θα αναγνώσει τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνηση στη Βουλή, είναι προγραμματισμένη για την Τετάρτη, 27 Μαΐου.

Οι «κόκκινες γραμμές»

Στο σενάριο της κυβέρνηση συνασπισμού, κρίσιμες είναι οι «κόκκινες γραμμές» των μικρότερων κομμάτων.

Οι Σκωτσέζοι εθνικιστές (SNP) αναμένεται να παίξουν κρίσιμο ρόλο, με 48-50 έδρες. Λόγω Αριστερής ιδεολογίας, αποκλείεται να συμμαχήσουν με τον Κάμερον. Πιθανότερος εταίρος των Εργατικών, το SNP απαιτεί να διαλυθούν τα πυρηνικά όπλα Trident, και να σταματήσουν οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.

Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, που θεωρούνται «επαμφοτερίζοντες» και αναμένεται να έχουν περί τις 25 έδρες, έχουν θέσει πέντε «κόκκινες γραμμές»: Προσωπικό αφορολόγητο στις 12.500 στερλίνες (16.940 ευρώ), αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση, προϋπολογισμό «σταθερότητας» εντός των πρώτων 50 ημερών, τέλος στο πάγωμα μισθών στο Δημόσιο, και περισσότερα χρήματα για το ΕΣΥ.

Τι σημαίνει κυβέρνηση μειοψηφίας;

Αν οι Εργατικοί ή οι Συντηρητικοί δεν είναι σε θέση να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού, ή αποφασίσουν να προχωρήσουν μόνοι τους, μπορεί να σχηματίσουν μια κυβέρνηση μειοψηφίας, κρατώντας οι ίδιοι όλα τα υπουργικά χαρτοφυλάκια.

Αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορούν να εφαρμόσουν όλες τις πολιτικές τους, αλλά θα κάνουν λιγότερες παραχωρήσεις στα μικρότερα κόμματα.

Ο Εντ Μίλιμπαντ έχει πει ότι προτιμάει μια κυβέρνηση μειοψηφίας από το να συνάψει επίσημη συμμαχία με το SNP, αν δεν κερδίσει την πλειοψηφία.

Από την άλλη πλευρά, μια νέα κυβέρνηση Συντηρητικών ή Εργατικών θα αντιμετωπίσει, επίσης, μια κατακερματισμένη αντιπολίτευση.

Για να πέσει, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, το SNP, το αντι-ευρωπαϊκό, ξενοφοβικό UKIP, οι Ουαλοί εθνικιστές του Plaid Cymru, οι Πράσινοι και το DUP (Ενωτικοί της Β. Ιρλανδίας) θα πρέπει όλοι μαζί να την καταψηφίσουν. Αυτό θα είναι πολύ δύσκολο στην πράξη.

Πόσο σταθερή θα είναι μια κυβέρνηση μειοψηφίας;

Η Βρετανία είχε τέτοιες κυβερνήσεις στο παρελθόν, αλλά σπάνια διήρκεσαν πολύ.

«Εμπιστοσύνη και προσφορά»

Οταν ένα μικρότερο κόμμα, όπως το SNP ή οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, συμφωνούν να υποστηρίζουν ένα μεγαλύτερο κόμμα, όπως οι Εργατικοί ή οι Συντηρητικοί, σε βασικές ψηφοφορίες στη Βουλή των Κοινοτήτων για να το κρατήσουν στην εξουσία, αυτό ονομάζεται συμφωνία «εμπιστοσύνης και προσφοράς» (confidence and supply).

Οι βουλευτές του μικρότερου κόμματος είναι απίθανο να πάρουν υπουργικές θέσεις, αλλά θα έχουν κάποιο λόγο για τις σημαντικές πολιτικές της νέας κυβέρνησης.

Είναι μια χαλαρότερη ρύθμιση από μια επίσημη, προγραμματική συμφωνία. Αλλά προεκλογικώς ο Μίλιμπαντ έχει αποκλείσει τέτοια συμφωνία με το SNP.

Τι γίνεται με μια ad hoc ευκαιριακή στήριξη στα πιο σημαντικά νομοσχέδια;

Αυτή είναι μια ακόμα πιο χαλαρή ρύθμιση από την εμπιστοσύνη και την προμήθεια. Η κυβέρνηση μειοψηφίας θα μπορούσε να υπολογίζει στην υποστήριξη του μικρότερου κόμματος σε ορισμένες ψηφοφορίες, αλλά όχι σε άλλες. Το SNP έχει μιλήσει για υποστήριξη προς τους Εργατικούς «ανά νομοσχέδιο».

Μπορεί να γίνουν νέες εκλογές; Η νομοθεσία ορίζει την ημερομηνία των επόμενων εκλογών για τον Μάϊο του 2020. Υπάρχει κάποια άλλη εναλλακτική; Είμαστε σε αχαρτογράφητα νερά, εδώ. Η Βρετανία δεν έχει γραπτό Σύνταγμα, και οι ειδικοί είναι διχασμένοι για το τι μπορεί να συμβεί αν κανένας δεν είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση.

Πηγή: Το Βήμα