Επιπλέον, κάποιοι πιστεύουν ότι η ενσωμάτωση του Ιράν στην παγκόσμια οικονομία μπορεί να φέρει κάποιες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, αν και οι μεταρρυθμιστές θα πρέπει να υπερπηδήσουν αρκετά εμπόδια.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι πραγματοποιεί περιοδεία στην περιοχή προσπαθώντας να παρουσιάσει τα θετικά της συμφωνίας που υπεγράφη στις 14 Ιουλίου μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Γερμανίας, η οποία περιορίζει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης σε αντάλλαγμα για την άρση των διεθνών κυρώσεων.

Ο Κέρι επιχειρεί να διασκεδάσει τις ανησυχίες των γειτόνων του Ιράν παραθέτοντας έναν μακρύ κατάλογο με στρατιωτική και υλική υποστήριξη προς τους Αραβες με στόχο την αντιμετώπιση της αυξανόμενης περιφερειακής δύναμης του σιιτικού θεοκρατικού καθεστώτος.

Το τέλος της επανάστασης;

Οι πιο σκληροπυρηνικοί στην Ισλαμική Δημοκρατία φοβούνται ότι η αποκλιμάκωση στη σύγκρουση για τα πυρηνικά και η βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να δώσουν τέλος σε μια επανάσταση που εδώ και 36 χρόνια έχει περιστραφεί γύρω από την εχθρότητα προς τον «Μεγάλο Σατανά» και την επιβολή αυστηρών θρησκευτικών αξιών στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Η δημοτικότητα του προέδρου Χασάν Ρουχανί και της κυβέρνησής του είναι πιθανόν να αυξηθεί μετά την πυρηνική συμφωνία και οι σκληροί στο Ιράν θα επιχειρήσουν να το αντιμετωπίσουν αυτό στο εσωτερικό μέτωπο με την ενεργητική παρεμπόδιση κάθε προσπάθειας για την υλοποίηση κοινωνικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Και έχουν τα μέσα για να το πράξουν.

Βασικά θεσμικά όργανα όπως η δικαστική εξουσία, το κρατικό ραδιόφωνο και η τηλεόραση, η αστυνομία και ο στρατός δεν ελέγχονται από την κυβέρνηση του Ρουχανί αλλά από τους συντηρητικούς που διορίζονται από τον Ανώτατο Ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Η στρατηγική αυτή έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν. Επί του μεταρρυθμιστή πρώην προέδρου Μοχάμαντ Χαταμί (ο οποίος ηγήθηκε της κυβέρνησης το διάστημα 1997-2005) όσο περισσότερο άνοιγαν οι εξωτερικοί και εμπορικοί δεσμοί τόσο μεγαλύτερη ήταν η πίεση στους δημοσιογράφους και στους ακτιβιστές.

Η καταστολή των μέσων μαζικής ενημέρωσης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ακτιβιστών θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα στους Ιρανούς ότι η επίτευξη της πυρηνικής συμφωνίας δεν σημαίνει το τέλος των αξιών της ισλαμικής επανάστασης.

Το επόμενο μεγάλο πεδίο μάχης θα είναι οι εκλογές τον ερχόμενο Φεβρουάριο για το κοινοβούλιο και για το όργανο που είναι επιφορτισμένο με τον διορισμό και την εποπτεία του Ανώτατου Ηγέτη.

Ο αγιατολάχ Χαμενεΐ έχει δείξει στο παρελθόν ότι ο ίδιος προτιμά να εξισορροπεί τη δύναμη μιας μετριοπαθούς εκτελεστικής εξουσίας με ένα συντηρητικό κοινοβούλιο.

Με την προοπτική της άρσης των κυρώσεων ξένοι επιχειρηματίες έχουν συρρεύσει στην Τεχεράνη τις τελευταίες εβδομάδες προσπαθώντας να εξασφαλίσουν πλεονεκτήματα πριν από την υπογραφή των συμβάσεων.

Δεκάδες γαλλικές, γερμανικές, ιταλικές και αυστριακές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει συνομιλίες με ιρανούς ομολόγους τους, εν αναμονή της ημέρας που θα λήξουν επισήμως οι κυρώσεις, εντός των προσεχών μηνών.

Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν πλέον αναθεωρήσει την εκτίμησή τους για την αύξηση του ΑΕΠ της χώρας από το σημερινό 2% στο 3%-4% εφέτος λόγω των αυξημένων εσόδων από το πετρέλαιο και την πρόσβαση στους παγωμένους λογαριασμούς.

Η ιρανική οικονομία κυριαρχείται από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου με το 10% των παγκόσμιων αποδεδειγμένων αποθεμάτων πετρελαίου και το 15% των αποθεμάτων φυσικού αερίου.

Οι οικονομικές κυρώσεις, οι οποίες οδήγησαν σε σχεδόν πλήρη αποκλεισμό στις συναλλαγές, είχαν τεράστιο αντίκτυπο. Υπήρχε ένα ανώτατο όριο για τις πωλήσεις πετρελαίου και λόγω των τραπεζικών κυρώσεων το Ιράν δεν ήταν σε θέση να ανακτήσει ό,τι χρήματα κέρδιζε από τις πωλήσεις.

Εκτιμάται ότι η άρση των κυρώσεων θα αποδώσει περίπου 120 δισ. δολάρια σε αποθέματα ξένου συναλλάγματος που θα εισρεύσουν στη χώρα τροφοδοτώντας σημαντική ανάπτυξη και δημιουργώντας ενδεχομένως εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.