Απόγευμα Πέμπτης στο παλιό σπίτι – αρχοντικό του συγχωρεμένου του πρώτου μεταπολιτευτικά Δημάρχου Κιλκίς, του Νίκου Αγγελίδη, στην αρχή της Ουτσκούνη, το κλειδί είναι περασμένο στην εξώπορτα. Η πινακίδα αρκούντως σεμνή: Omnes.
Ο σύλλογος που κατάφερε να στεγάσει σε ενοικιαζόμενα σπίτια – διαμερίσματα του Κιλκίς από τον περασμένο Νοέμβρη μέχρι τώρα 220 πρόσφυγες και καθώς το πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη μέχρι τον Απρίλιο θα συμπληρώσει τους 375. Και εκεί τερματίζει. Τόσοι είναι οι πρόσφυγες που αναλογούν πληθυσμιακά στο Δήμο Κιλκίς με βάση τη πρωτοποριακή μελέτη που εκπόνησαν, πέρασε από Ευρωπαϊκή Ένωση και Ύπατη Αρμοστεία και υλοποιείται.
Ποια είναι λοιπόν η Omnes την οποία ένας δικός μας άνθρωπος, ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης είδε και συνεργάστηκε δυο φορές μέσα σε μια εβδομάδα, ενημερώθηκε και εντυπωσιάστηκε τόσο ώστε να ζητήσει την τεχνογνωσία της προς πανελλαδική εφαρμογή;
Στο ισόγειο ένα σμάρι νέων μελετούν χαρτιά, πίνακες, σκυμένοι στα κομπιούτερ, συζητούν… Πλήρες εργοτάξιο. Κι όταν αναφέρω το σκοπό της επίσκεψής μου – είμαι από τις ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ήρθα να γνωρίσω το έργο σας- με παραπέμπουν στον όροφο. Εκεί άλλοι 10, νεαροί οι συντριπτικά περισσότεροι, με υποδέχονται και πριν πάρω ανάσα, αρχίζει η …ξενάγηση.
-Ξεκινήσαμε μια μεγάλη παρέα ανθρώπων με κοινές ευαισθησίες. Κάπου 15 άτομα το 2008, όλοι Κιλκισιώτες, βρεθήκαμε μαζί στον αγώνα κατά των μεταλλείων στα Κρούσια. Κοινός αγώνας για το περιβάλλον, κοινή αγάπη για τον άνθρωπο, κρατήσαμε την επαφή μας και όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι πρόσφυγες στο νομός μας , στα σύνορα κάπου το 2012 σπεύσαμε να βοηθήσουμε.
Ο Αποστόλης ξεναγεί στη Βίβλο γεννέσεως της Omnes. Εθελοντές στην υπηρεσία των πασχόντων προσφύγων η ομάδα του «Μετώπου» μάζευε από το υστέρημα το δικό της και του περίγυρου. Φίλοι, γνωστοί, γείτονες έτρεφαν κι έντυναν τους διωγμένους αναζητώντας τους στα παρόχθια του Αξιού παραπήγματα. Και ω του θαύματος. Κατάφεραν να εξασφαλίσουν την εμπιστοσύνη τους. Κι εκεί που κρύβονταν μόλις ένοιωθαν ανθρώπινη παρουσία, οι πρόσφυγες ξεμύτιζαν κάθε που αντιλαμβάνονταν πως ήταν οι εθελοντές του Κιλκίς που κατέφθαναν στις ερημιές.
Είπαμε, νέοι και ευαίσθητοι μα ταυτόχρονα και ταλαντούχοι. Μέσω του διαδικτύου – δυσκολεύομαι να αποτυπώσω όλα ετούτα τα ακαταλαβίστικα για μένα site και facebook- ζήτησαν τη συνδρομή όσων μοιράζονταν τις ίδιες αξίες και ευαισθησίες.
Συνδρομή που δεν άργησε να φτάσει. Από γειτονικούς νομούς αλλά και το εξωτερικό. Με κοντέινερ έφτασε βοήθεια από την Αγγλία (aid H. regugles) Δεν απευθύνθηκαν σε μεγάλους οργανισμούς. Αυτοοργανωμένες ομάδες αναζήτησαν και βρήκαν. Όταν διογκώθηκε η Ειδομένη ήταν και πάλι εκεί. Άκουγαν τα σχολιανά τους καθώς τα πνεύματα ήταν οξυμένα και λόγω του γενικού μπάχαλου. Έστησαν στην ΚΕΡΑΜΙΚΗ μονάδα διαλογής και συσκευασίας της βοήθειας σε τροφή, ένδυση και υπόδηση που κατέφθανε από παντού. Και τρεις φορές την εβδομάδα έτρεχαν να τη μοιράσουν στους ρακένδυτους και πεινώντες πρόσφυγες.
Κάποτε και στην Ειδομένη κυριάρχησαν οι μεγάλες ΜΚΟ και τότε οι Εθελοντές του Κιλκίς αποσύρθηκαν. Ένοιωσαν πως υπό τις συνθήκες εκείνες δεν ήταν απαραίτητοι. Χώρια που χαλούσαν και την πιάτσα. Μόνο της προσφοράς ήταν άλλωστε.
Σάμπως όμως πήραν ανάσα. Τέλη φθινόπωρου αρχές χειμώνα του 2015 αποσύρθηκαν από την Ειδομένη, Φλεβάρη του 2016 άνοιξε το Χέρσο.
Άλλη τραγωδία. Μα και συνάμα η αρχή της κάθαρσης. Έτρεξαν πρώτοι όταν στο Χέρσο ήταν μόνο ο στρατός. Κατέγραψαν οικογένειες, παιδιά, ανάγκες. Έστησαν δίκτυο βοήθειας. Κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Κυριακή ήταν εκεί για να μοιράσουν το υστέρημα της κοινωνικής αλληλεγγύης και το περίσσευμα της δικής τους ευαισθησίας. Στο αποκορύφωμα της δράσης τους μοίραζαν 3.000 μερίδες φαγητού εβδομαδιαίως. Τριακόσιες μερίδες την ημέρα κατά μέσο όρο.
Λειτουργώντας πάντα με ανιδιοτέλεια ως εθελοντές. Τότε κι αφού έκλεισαν τα σύνορα και έγινε φανερό πως οι πρόσφυγες δεν θα μείνουν για ένα δυο μήνες, απλά διερχόμενοι από το Κιλκίς, διαπίστωσαν και την αναγκαιότητα μιας διαφορετικής διαχείρισης του προβλήματος. Ήδη με δικούς τους πόρους νοίκιασαν 20 σπίτια για να στεγάσουν οικογένειες με παιδιά – τις ευπαθέστερες- για να τις προφυλάξουν από τον χειμώνα.
Εν τω μεταξύ «πλάκωσαν» και στο Χέρσο οι μεγάλες ΜΚΟ, πέρασε κι ο Χειμώνας και σιγά σιγά αποσύρθηκαν από το Χέρσο.
Αλλά η εθελοντική ομάδα των 12-20 Κιλκισιωτών διέθετε πλέον πέραν της ευαισθησίας της, γνώση και πείρα του γενικότερου προσφυγικού προβλήματος. Και κατακαλόκαιρο ενώ μαίνονταν ο φραστικός πόλεμος για τα «γκέτο» της Ειδομένης που διαλύθηκε, και του Χέρσου και της Νέας Καβάλας που εξαγγέλθηκε η κατάργησή τους, αλλά με η δημιουργία ενός τρίτου γκέτο στο Χωρύγι, οι Εθελοντές λειτούργησαν ως τεχνοκράτες χωρίς να χάσουν την ευαισθησία τους.
Η πρότασή τους – και η μελέτη όπως εξειδικεύτηκε- είναι απλή σαν το αυγό του Κολόμβου.
Οι πρόσφυγες που εγκλωβίστηκαν αριθμούσαν τις 60.000. Με αναγωγή στον πληθυσμό της χώρας προέκυπτε ότι στο δήμο Κιλκίς αναλογούσαν 375. Η αρχική ιδέα ήταν να κατανεμηθούν στους 118 οικισμούς. Ούτε μια οικογένεια ανά οικισμό δηλαδή. Ωστόσο προέκυπταν ανυπέρβλητα θέματα υλοποίησης. Και επικέντρωσαν στην πόλη του Κιλκίς. Αντί λοιπόν να φιλοξενούνται όσους μήνες θα χρειαστεί μέχρι να αναχωρήσουν για την χώρα που θα τους δεχτεί- είχε προηγηθεί η συμφωνία Ε.Ε-Τουρκίας- σε γκέτο και σε μεταλλικούς οικίσκους στη μέση του πουθενά (όρα αγροτική περιοχή έξω από το Χωρύγι) να φιλοξενηθούν οργανωμένα σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα του Κιλκίς.
Παρουσίασαν τη μελέτη τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κι έλαβαν εύσημα. Την υπέβαλαν στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και εγκρίθηκε μετά επαίνων.
Και στο δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου έγινε το θαύμα. Στεγάστηκαν 176 πρόσφυγες σε διαμερίσματα του Κιλκίς. Ήταν η πρώτη φάση. Και ήδη υλοποιείται η δεύτερη. Μέχρι τον Απρίλιο θα φιλοξενηθούν 375 ακριβώς πρόσφυγες, καθώς ήδη ξεπέρασαν τους 220.
-Συμπληρώνουμε τους 375 και κανέναν άλλο. Τόσοι αναλογούν στο δήμο, τόσους προβλέπει η μελέτη. Κανέναν παραπάνω, δηλώνει ο Στέφανος, ο τεχνοκράτης της παρέας.
Σύροι και Ιρακινοί οι πρόσφυγες που διαμένουν στο Κιλκίς αναμένοντας την έγκριση της μετάβασής του σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, βάσει της συμφωνίας. Όλοι τους προέρχονται από το Κέντρο Χέρσου. Κι όταν κάποιοι αναχωρούν για την Ευρώπη- ήδη έφυγαν τουλάχιστον 20- αντικαθίστανται πάντα με υπόδειξη της Ύπατης Αρμοστείας από άλλους, εξηγεί η Νατάσα.
-Είχατε αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία; τολμώ να ρωτήσω.
-Καμιά απολύτως. Αντιδράσεις υπάρχουν όταν δεν υπάρχει ενημέρωση. Κανένα ξενοφοβικό κρούσμα, σπεύδουν να καθησυχάσουν ο Στέφανος και η Νατάσα.
Κι από κοντά ο Αποστόλης: Τώρα είναι που είναι ευκολότερο το έργο μας. Ο κόσμος είδε, πως όλα γίνονται οργανωμένα και όχι μόνο δεν αντιδρά, αλλά έχουμε περισσότερη προσφορά διαμερισμάτων. Και η κοινωνική αλληλεγγύη εκδηλώνεται με συγκινητικό τρόπο μέσα στην πόλη καθώς οι περίοικοι συνεχίζουν να βοηθούν με κάθε τρόπο τους γείτονές τους πλέον πρόσφυγες.
Έτσι θα δείτε στους δρόμους του Κιλκίς αραιά και που να κυκλοφορούν οικογένειες προσφύγων. Ελάχιστες αναλογικά με τον πληθυσμό μιας πόλης 30.000. Κι όχι μόνο στους δρόμους, αλλά και στα μαγαζιά.
Διότι η λύση που εφαρμόζουν οι νέοι του Omnes συνδυάζει τον ανθρωπισμό με την κοινή λογική και εν τέλει και με το συμφέρον της τοπικής κοινωνίας.
Διαβάστε και κρίνετε μόνοι σας.
Κατ΄αρχήν η λύση αυτή συμφέρει απολύτως τους ίδιους τους πρόσφυγες. Για προφανείς λόγους που παρέλκει να υπενθυμίσουμε. Ποιος επιλέγει ένα μεταλλικό «καβούκι» στη μέση του …πουθενά, αντί ενός αξιοπρεπούς διαμερίσματος με εξασφαλισμένους πόρους για τη διατροφή και διαμονή του; Με φροντίδα της υγείας του, με μεταφραστές και νοσηλευτές, και κοινωνικούς λειτουργούς να εξυπηρετούν καθημερινά τις ανάγκες του. Και το νοσοκομείο δίπλα του;
Αλλά συμφέρει η προσωρινή αυτή φιλοξενία και την τοπική μας κοινωνία. Αυτήν την ώρα για τις ανάγκες του προγράμματος απασχολούνται 34 άνθρωποι. Τα παιδιά που ξεκίνησαν αλλά και όσοι με ειδικότητες απαιτούνταν βάσει πάντα της μελέτης. Και μαζί με όσους απασχολούνται και στο Πολύκαστρο, ο αριθμός τους ανέρχεται σε 56 άτομα.
Νοικιάστηκαν διαμερίσματα, εξασφαλίστηκε μεροκάματο σε 56 άτομα, ελαφρύνθηκε η λειτουργία του Νοσοκομείου καθώς και νοσοκόμοι του προγράμματος φροντίζουν για τα χρειώδη τους πρόσφυγες κι αν παραστεί ανάγκη τους συνοδεύουν στο ίδρυμα. Με μεταφραστή συνοδό.
Και πέφτει χρήμα στην αγορά.
Ένα νούμερο μόνο αρκεί για να καταδείξει του λόγου μας το αληθές: Κάθε χρόνο η φιλοξενία των 375 προσφύγων σημαίνει περίπου δυο εκατομμύρια στην τοπική οικονομία. Τόσο κοστίζει και επιχορηγείται εξ ολοκλήρου από την Ύπατη Αρμοστεία η φιλοξενία των προσφύγων αυτών.
Ο σύλλογος Omnes δρά και στο Πολύκαστρο. Πάντα προγραμματισμένα και με σταθερά βήματα. Τα παιδιά συνεχίζουν να εργάζονται και μάλιστα εκπόνησαν μελέτη για παρεμφερή προγράμματα σε 11 δήμους της Βόρειας Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και της Παιονίας, όπου αναλογούν 180 πρόσφυγες. Και ήδη, όπως προαναφέραμε, ξεκίνησε την υλοποίηση του προγράμματος με φιλοξενία 20 προσφύγων σε σπίτια στο Πολύκαστρο. Πάντα με πόρους της Ύπατης Αρμοστείας. Τη μελέτη αυτή είδε και ενθουσιάστηκε ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης και την πήρε μαζί του. Να την επιδώσει στους καθ’ ύλην αρμοδιότερους υπουργούς.
Για να βρεθούν οι φορείς που θα υλοποιήσουν οργανωμένα στους δήμους τα προγράμματα φιλοξενίας και να εκλείψει το προσβλητικό φαινόμενο των γκέτο με εξαθλιωμένους πρόσφυγες.
Και μην βρεθεί άνθρωπος να κακολογήσει τα παιδιά της “Omnes” πως τάχα έγιναν επαγγελματίες εθελοντές. Ένα μεροκάματο εξασφάλισαν και για να το κερδίσουν εργάζονται νυχθημερόν. Ακούγονται βέβαια πολλά. Ιδιαίτερα από όσους πρωταγωνίστησαν σε μισανθρωπισμό και δεν κούνησαν το δαχτυλάκι τους όταν τα καραβάνια των προσφύγων δοκίμαζαν την ανθρωπιά μας. Πως τάχα εισπράττουν υπέρογκους μισθούς, πως έλυσαν το βιοτικό τους πρόβλημα…
-Τριψήφια είναι η αμοιβή όσων εργάζονται στο πρόγραμμα. Μέσος μισθός τα 800 ευρώ, σπεύδει να διαλύσει τους μύθους ο Στέφανος.
Γι’ αυτά τα παιδιά της «Omnes» που απέδειξαν πως λογική και ευαισθησία πάνε μαζί αξίζει ο δίκαιος έπαινος. Ο δικός μας και κάθε εχέφρονα Κιλκισιώτη.
