Η Ελληνική είχε καθοριστική συμμετοχή στην διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού γιατί είναι η γλώσσα με την οποία γράφηκαν και διαδόθηκαν οι βασικές έννοιες της Δημοκρατίας, της επιστήμης και του πολιτισμού.
Κατόρθωσε να γίνει διαχρονική γιατί είχε την τύχη να καλλιεργηθεί από μεγάλα πνεύματα σε μοναδικά εξαιρετικά κείμενα. Τα έπη του Ομήρου τα κείμενα του Αριστοτέλη, του Δημόκριτου, του Ηράκλειτου και πλήθος άλλων, προσδιόρισαν τις συντεταγμένες του Ελληνικού πολιτισμού, οι οποίες έγιναν ως γνωστό και η βάση του Δυτικού πολιτισμού. Ακόμη και η επικρατούσα στην Δύση Θρησκεία, ο Χριστιανισμός καταγράφηκε στην Ελληνική γλώσσα.
Η γλώσσα μας είναι μεγαλειώδης και με αυτήν γράφηκαν σκέψεις και θεωρίες του ορθού λόγου.
Αυτός ο λόγος πλάθει και διαδίδει την πολιτιστική κληρονομιά του Ελληνικού πολιτισμού, που με τον ¨Έλληνα στρατηλάτη Μ. Αλέξανδρο ξεπέρασε τα όρια της Ελλάδος και εκπαίδευσε την Οικουμένη.
Η Ελληνική γλώσσα ως η επίσημη γλώσσα του Βυζαντίου επέδρασε αποφασιστικά στην εξέλιξη της πολιτικής, πνευματικής και κοινωνικής ζωής των λαών που έζησαν μέσα ή γύρω από τα όρια του.
Ας δούμε λοιπόν πώς και πόσο η Ελληνική γλώσσα λειτούργησε ως αγωγός παιδείας και πολιτιστικής διαμόρφωσης στα Βαλκάνια, όπου επικρατούσα Θρησκεία είναι η ορθοδοξία και η γλώσσα αυτής η Ελληνική. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Χριστιανική πίστη δρα στα Βαλκάνια ως συντελεστής ενότητας και ως στήριγμα στην αντίσταση των βαλκανικών λαών κατά του εξισλαμισμού και της αφομοίωσης.
Τα αδέλφια από την Θεσσαλονίκη Κύριλλος και Μεθόδιος διαμορφώνουν τον πολιτισμό των Σλάβικων λαών. Η οικονομική ανάπτυξη του ελληνισμού, κυρίως τον 17ο αιώνα, απετέλεσε ένα άλλο εργαλείο διάδοσης της γλώσσας. Το Ελληνικό στοιχείο είναι ο κυριότερος συντελεστής της οικονομικής ζωής στα βαλκάνια, και η Ελληνική γλώσσα γίνεται το γλωσσικό όργανο για τις εμπορικές συναλλαγές. Με αυτόν τον τρόπο η γλώσσα των Ελλήνων παύει να είναι προνόμιο των ευγενών και των διανοουμένων της Βαλκανικής και γίνεται γλώσσα αστών και χωρικών. Καθώς η γνώση της γίνεται απαραίτητη γεννιέται η ανάγκη να ιδρυθούν Ελληνικά σχολεία.
Σε όλες τις περιοχές της οθωμανικής Αυτοκρατορίες όπου στην πορεία δημιουργήθηκαν τα Βαλκανικά κράτη λειτουργούν ελληνικά σχολεία και στα πρώτα χρόνια μετά την ανεξαρτησία τους στην Βουλγαρία Αλβανία Σερβία , Μολδοβλαχία δημιουργούνται Ελληνικά κολέγια .
Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα η ελληνική γλώσσα μιλιόνταν σε όλα τα Βαλκάνια.
Στην εποχή αυτή που στα Βαλκάνια επικρατεί η Ορθοδοξία και ο Ελληνισμός στην κεντρική Ευρώπη αναπτύσσεται ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός με τις λατινογενείς γλώσσες. Τα κράτη που δημιουργήθηκαν μιλούσαν τις δικές τους γλώσσες.
Κυρίαρχες στην Ευρώπη είναι Ιταλική, Γαλλική, Γερμανική και Αγγλική οι οποίες διαδόθηκαν στον τότε γνωστό κόσμο με την δημιουργία αποικιών. Η δε Αγγλική με την δημιουργία της Αυτοκρατορίας της και με τον εποικισμό της Αμερικής και την δημιουργία των κραταιών ΗΠΑ έγινε η κυρίαρχος γλώσσα παγκοσμίως.
Έτσι σήμερα τα όρια της ελληνικής έχουν περιορισθεί στην Ελλάδα Κύπρο και σε λίγα μέρη όπου υπάρχει ακόμη ελληνισμός.
Το ζητούμενο είναι τι κάνουμε εμείς: μένουμε αμυνόμενοι προσπαθώντας να ελληνοποιήσουμε τις διεθνείς λέξεις που μπαίνουν στο λεξιλόγιο μας ή με την δύναμη του παρελθόντος κάνουμε προσπάθεια διάδοσης της γλώσσας μας;
Η δύναμη και η ομορφιά της γλώσσας μας είναι αποδεδειγμένες. Είναι γνωστό πόσες λέξεις μας υπάρχουν σχεδόν στο σύνολο των ξένων γλωσσών.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα: Στα λεξικά της Αγγλικής ο αριθμός των Ελληνικών λέξεων κυμαίνεται από 5-8500 λέξεις. Στο Merrian Webster,το πληρέστερο αμερικανικό λεξικό σε σύνολο 167.000 λέξεων οι 43 χιλιάδες δηλ. 26% είναι ελληνικές ή ελληνογενείς,
Στην διεθνή ορολογία: στην μεν Ιατρική το 53% και στην Ζωολογία το 58% είναι επίσης ελληνικές.
Περίτρανη απόδειξης των παραπάνω, είναι η πασίγνωστη διάλεξη του οικονομολόγου Ζολώτα με άπταιστα ελληνικά σε αγγλόφωνο κοινό.
Σήμερα που η Ελλάδα μας επιζητά και καταφέρνει να παίζει κυρίαρχο ρόλο στα Βαλκάνια, θα πρέπει να προσπαθήσει για την διάδοση της γλώσσας της, γιατί εκτός των άλλων, η προοδευτική συρρίκνωση των Ελλήνων μέσα στον ελληνικό χώρο και η εισβολή των αγγλικών σε βάθος χρόνο θα οδηγήσει στην νεκροποίηση της γλώσσας μας. Και μια τέτοια εξέλιξη είναι τραγική και δεν της αξίζει.