Παρασκευή, 17 Μαΐου 2024, 11:19:00 μμ
Κυριακή, 28 Μαρτίου 2010 07:33

Νίκος Σιάνας : Ο Ελληνισμός της Διασποράς

Το τρίτο μεταναστευτικό ρεύμα της περιόδου 1950-1960, όταν μετανάστευσε σχεδόν το 12% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας, ήταν εκείνο που ουσιαστικά έβαλε τις βάσεις για τις πολύ μεγάλες κοινότητες του Καναδά και της Αυστραλίας. Το 1980, το 60% της ελληνικής διασποράς όλου του κόσμου βρισκόταν στην Αμερική.


Στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται από καιρό η πιο ισχυρή ελληνική κοινότητα του εξωτερικού, με ένα έως δύο εκατομμύρια ελληνοαμερικάνους. Η ελληνοαμερικάνικη ταυτότητα δεν εξαφανίστηκε από την ανάμειξη των λαών, αλλά παραμένει πολύ ζωντανή και στην τρίτη γενιά (1890-1920 η πρώτη, 1940 η δεύτερη γενιά).
Είναι θεμελιωμένη πάνω στην ορθόδοξη θρησκεία, στην οικογένεια και στις ελληνοαμερικανικές ενώσεις τύπου ΑΧΕΠΑ.
Η γλώσσα είναι περισσότερο σε χρήση και στην Αυστραλία, όπου οι μετανάστες πήγαν κατά πλειοψηφία μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο, και αντιπροσωπεύει το 2% του συνολικού πληθυσμού διατηρεί τους πιο ισχυρούς δεσμούς με την Ελλάδα και, έχει πιο έντονο το συναίσθημα της Εθνικής ενότητας.
Η εξωτερική μετανάστευση στην Ελλάδα μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου εμφανίζει σημαντικές διαφορές, σε σχέση με το παρελθόν.
Ο όγκος των μεταναστών εμφανίζει συνεχή και ταχύτατη αύξηση, από έτος σε έτος, ιδιαίτερα μετά το 1960. Έτσι το 1965 ανήλθε, τελικά σε 117.167 άτομα. Η υπερπόντια μετανάστευση παρουσίαζε σημαντική αύξηση, μετά το 1954, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 1922-1940. Όμως, μετά το 1960 ο κύριος όγκος του μεταναστευτικού ρεύματος στρέφεται προς την Ευρώπη, κυρίως προς τη Δυτική Γερμανία. Αυτό το μεταναστευτικό ρεύμα προς την Ευρώπη εμφανίζει τα έτη 1967 και 1968 σημαντική κάμψη στο 1/3 περίπου, του έτους 1966. Ίσως αυτό να οφείλεται στα ελεγκτικά μέτρα της στρατιωτικής χούντας.
Από το έτος 1955, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία διαθέτει αναλυτικά στοιχεία για την εξωτερική μετανάστευση. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία από το 1955 έως το 1968 στις ευρωπαϊκές χώρες μετανάστευσαν 500.600 άτομα, το 80% αυτών των ατόμων πήγε στη Δυτική Γερμανία.
Η υπερπόντια μετανάστευση αντιπροσωπεύει όλο και μικρότερο ποσοστό από τη συνολική ελληνική μετανάστευση. Σ’ όλη αυτή την περίοδο (1955-1968) ο Καναδάς απορροφά, κατά μέσο όρο, 6000 άτομα ετησίως. Η μετανάστευση προς τις μεσογειακές πόλεις της Αφρικής και της Ασίας, σ’ αυτή την περίοδο είναι ασήμαντη. Η πιο σημαντική ελληνική Διασπορά της Αφρικής σήμερα βρίσκεται στη Νοτιοαφρικανική ένωση (80.000 Έλληνες). Πρόκειται ουσιαστικά για μια μεσαία τάξη από μικροεπιχειρηματίες, βιομηχάνους, μηχανικούς, τεχνικούς και ελεύθερους επαγγελματίες, που έφτασαν εκεί μεταξύ του 1960 και 1970 από την Αίγυπτο και από αστικά της Ελλάδας.
Άρθρο 108, Σύνταγμα της Ελλάδας 2001.
1. Το κράτος μεριμνά για τη ζωή του απόδημου Ελληνισμού και τη διατήρηση των δεσμών του με τη μητέρα πατρίδα. Επίσης μεριμνά για την παιδεία και την κοινωνική και επαγγελματική προαγωγή των Ελλήνων που εργάζονται έξω από την επικράτεια.
2. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την οργάνωση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (Σ.Α.Ε.), που έχει ως αποστολή του την έκφραση όλων των δυνάμεων του απανταχού Ελληνισμού.
Οι σχέσεις της Ελληνικής Διασποράς με τα μητροπολιτικά κέντρα του ελληνισμού διαφοροποιήθηκαν ποιοτικά κατά  την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα.
Στοιχεία της διαφοροποίησης είναι η συνειδητοποίηση της αναβάθμισης των διασπορών διεθνώς και η δημιουργία του τριτοβάθμιου οργάνου, του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού. Το ΣΑΕ ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1995. Δύο χρόνια αργότερα έγινε η Α’ Τακτική Συνέλευση του ΣΑΕ, οπότε τέθηκαν οι βάσεις για τη μόνιμη λειτουργία του στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Με την ίδρυση του ΣΑΕ, η Ελληνική Διασπορά πέρασε σε ένα άλλο επίπεδο οργάνωσης της. Έτσι, πλάι στα παραδοσιακά εθνικά κέντρα της Αθήνας και της Λευκωσίας διαμορφώθηκε και ένα τρίτο, πολύ σημαντικό, κέντρο του Ελληνισμού. Η υποστήριξη του θα πρέπεινα αποτελέσει υψηλής προτεραιότητας στόχο.

Συνεχίζεται