Τρίτη, 5 Νοεμβρίου 2024, 8:26:36 μμ
Τετάρτη, 04 Νοεμβρίου 2009 12:37

Επώδυνες εκπλήξεις στον προϋπολογισμό του 2010

Τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις των τελευταίων 16 ετών όσον αφορά στην πορεία των βασικών δεικτών της οικονομίας θα περιλαμβάνει ο νέος κρατικός προϋπολογισμός του 2010, το προσχέδιο του οποίου κατατίθεται εντός της τρέχουσας εβδομάδας στη Βουλή. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καλείται να «τετραγωνίσει τον κύκλο» μέσα στο κλίμα αβεβαιότητας που έχει δημιουργήσει η κρίση, με τη «μαύρη τρύπα» να προσεγγίζει τα 14 δισ. ευρώ, το έλλειμμα να ξεπερνά το 12,5% του ΑΕΠ και το χρέος να υπερβαίνει για μια ακόμη χρονιά το 100% του ΑΕΠ, αλλά και την ανάπτυξη να κινείται υπό το μηδέν.


Οι προβλέψεις του νέου κρατικού προϋπολογισμού του 2010 θα ενσωματώνουν τις νέες πολιτικές που θα εφαρμόσει η κυβέρνηση και αφορούν:
* Στις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος.
* Στην κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης ορισμένων εισοδημάτων.
* Στις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα.
* Στην κατάργηση του ΕΤΑΚ και την επαναφορά του ΦΜΑΠ
* Στην επαναφορά της φορολογίας των κληρονομιών - γονικών παροχών για «μεγάλες» περιουσίες κ.λπ.
Αλλαγές οι οποίες φυσικά θα γίνουν με την προώθηση στη Βουλή συγκεκριμένων νομοσχεδίων, ενώ ορισμένες παρεμβάσεις που αφορούν κυρίως στο φορολογικό σύστημα θα προκύψουν έπειτα από το διάλογο που θα διαρκέσει έως το τέλος του Φεβρουαρίου.
Ωστόσο, επειδή οι «πηγές» έχουν στερεύσει και η ανάγκη για αύξηση των δημόσιων εσόδων καθίσταται μονόδρομος για το οικονομικό επιτελείο δεν αποκλείεται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2010 να περιλαμβάνονται και νέα μέτρα που θα αφορούν:
* Στην αύξηση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα, η οποία με μετριοπαθείς υπολογισμούς των παραγόντων του υπουργείου μπορούν να αποφέρουν στα δημόσια ταμεία περίπου 1 δισ. ευρώ.
* Στην επιβολή έκτακτης εισφοράς στα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών, ενώ στενοί συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, αποκλείουν νέα επιβολή έκτακτης εισφοράς στα φυσικά πρόσωπα.
Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου έχει δεχθεί εισηγήσεις όπως τα ανωτέρω μέτρα να μην περιληφθούν στο νέο προϋπολογισμό του 2010, αλλά να περιμένει τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων που θα γίνουν στη φορολογία εισοδήματος και κεφαλαίου, καθώς και από τη «μάχη» κατά της φοροδιαφυγής.
Στενοί συνεργάτες πάντως του υπουργού επισημαίνουν ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου επιθυμεί να ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή το φορολογικό τοπίο του επόμενου έτους, αφενός για να γνωρίζουν όλοι τους «κανόνες του παιχνιδιού», αφετέρου δε για να μην αναγκαστεί στην πορεία εκτέλεσής του να προσφύγει στη λήψη των συγκεκριμένων μέτρων, γεγονός που μπορεί να εκληφθεί και ως αποτυχία των προσπαθειών στο «μέτωπο» της φοροδιαφυγής.
Το σίγουρο είναι, υπογραμμίζουν τα ίδια στελέχη, ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν θέλει στο μέσον της χρονιάς να αναγκαστεί να προχωρήσει σε νέες αυξήσεις των έμμεσων ή και άμεσων φόρων, που θα πλήξουν και πάλι μισθωτούς και συνταξιούχους και θα περιορίσουν περαιτέρω το κοινωνικό κράτος, ενώ θα έχουν αναμφίβολα και πολιτικό κόστος.

7 δισ. ευρώ
Προσπάθεια αναμφίβολα ιδιαίτερα δύσκολη, εάν ληφθεί υπόψη ότι για τη μείωση του ελλείμματος σε μονοψήφιο νούμερο (9%) το 2010 η κυβέρνηση θα χρειαστεί τουλάχιστον 7 δισ. ευρώ, χωρίς μάλιστα σε αυτά να υπολογίζεται το ποσό των 2,5 - 3 δισ. ευρώ που πρέπει να διαθέσει με βάση και τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί για την τόνωση της πραγματικής οικονομίας.
Από την άλλη εξάλλου πλευρά, στο νέο προϋπολογισμό αυξημένο αναμένεται να είναι το κονδύλι για μισθούς και συντάξεις, αφού η κυβέρνηση θα δώσει αυξήσεις που θα καλύπτουν τον πληθωρισμό, που σε μέσα επίπεδα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,2% - 1,3%.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι το οικονομικό επιτελείο φέρεται αισιόδοξο ότι με ένα ρεαλιστικό προϋπολογισμό και το νέο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που θα περιλαμβάνει τις πολιτικές μέχρι το 2012, που θα παρουσιαστεί στους κοινοτικούς αξιωματούχους, η ελληνική οικονομία θα καταφέρει να αποσπάσει από τις Βρυξέλλες την πολυπόθητη τριετή παράταση για τη μείωση του ελλείμματος στα επίπεδα του Συμφώνου Σταθερότητας (3%).
Αυτονόητο είναι βέβαια ότι στο νέο πρόγραμμα θα περιλαμβάνονται όλα τα μέτρα μόνιμου χαρακτήρα που προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση και πρωτίστως οι παρεμβάσεις που σχεδιάζει σε ασφαλιστικό και εργασιακά.
Παρεμβάσεις οι οποίες θα είναι επώδυνες από τη στιγμή που η ελληνική οικονομία είναι με την «πλάτη στον τοίχο», γεγονός το οποίο κάνει πρόσφορο το έδαφος να ζητηθεί από την ελληνική κυβέρνηση να βάλει το «μαχαίρι στο κόκαλο».
Είναι άλλωστε γνωστό ότι στο ασφαλιστικό από τη μακρινή Σουηδία ξανάνοιξε σε ευρωπαϊκό επίπεδο το θέμα των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, του περιορισμού των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, αλλά και της θέσπισης κινήτρων για την παράταση του εργασιακού βίου, ενώ εντός των συνόρων υπάρχει ακόμη η εκκρεμότητα της εξίσωσης του ορίου ηλικίας ανδρών και γυναικών στο Δημόσιο.
Οσον αφορά στις αλλαγές για την αγορά εργασίας κατατείνουν στην αύξηση του ποσοστού των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, αφού οι προτάσεις προς τα κράτη-μέλη είναι η χαλάρωση των κανονιστικών πλαισίων προκειμένου να διευκολυνθεί η κινητικότητα της εργασίας και να αυξηθεί η απασχόληση.
Αναγκαίες μεταρρυθμίσεις
Η Τράπεζα της Ελλάδος στην ενδιάμεση έκθεση του διοικητή της Γ. Προβόπουλου επισημαίνει, μεταξύ των άλλων, ότι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας οδηγεί ευθέως στο συμπέρασμα ότι επείγει η κατάρτιση και η άμεση έναρξη εφαρμογής ενός αξιόπιστου σχεδίου που θα περιλαμβάνει τολμηρές αλλά αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.
Πρώτη προτεραιότητα του σχεδίου πρέπει να είναι η δημοσιονομική εξυγίανση σε συνδυασμό με ανακατανομή των δημόσιων δαπανών υπέρ της χρηματοδότησης εκείνων των δραστηριοτήτων που έχουν το μεγαλύτερο αναπτυξιακό αποτέλεσμα και συμβάλλουν στη στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που μπορούν άμεσα να τονώσουν τις αναπτυξιακές προοπτικές αλλά έχουν χαμηλό ή μηδενικό δημοσιονομικό κόστος.
Ετσι μια εκ πρώτης όψεως περιοριστική δημοσιονομική πολιτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου και συνδυαζόμενη με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τελικά να έχει επεκτατικό αποτέλεσμα.